جامی : لیلی و مجنون
بخش ۵۴ - بیمار شدن لیلی از خبر وفات مجنون و نصیحت کردن دوستان مر او را و جواب دادن وی مر ایشان را
لیلی چو ز داغ مرگ مجنون سعدی : قطعات
شمارهٔ ۴۲
به تماشای میوه راضی شو اوحدالدین کرمانی : رباعیات الحاقی
شمارهٔ ۷۰
ای دل به در دوست تولّا می کن ادیب الممالک : غزلیات
شمارهٔ ۲
سزد ار سجده برد میر فراهانی را فصیحی هروی : رباعیات
شمارهٔ ۴۸
آهم چو بر آسمان شبیخون آرد واعظ قزوینی : ابیات پراکنده
شمارهٔ ۱۷
ما به فیض صحبت یاران مشفق زنده ایم غزالی : رکن چهارم - رکن منجیات
بخش ۷۰ - اصل ششم
بدان که خدای تعالی می گوید، «در قیامت ترازوها راست بنهیم و بر هیچ کس ظلم نکنیم و هرکه مثقال یک حبه خیر کرده است یا شر بیاوریم و در ترازو نهیم و حساب خلایق را ما کفایتیم « و نضع الموازین القسط لیوم القیمه فلا تظلم نفس شیئا». پس چون این وعده بداد خلق را بفرمود تا در این جهان به حساب خویش نظر کنند و گفت، «و لتنظر ما قدمت لغد» و در خبر است که عاقل آن است که وی را چهار ساعت بود ساعتی در حساب خویش کند و ساعتی با حق تعالی مناجات کند و ساعتی در تدبیر معاش خویش کند و ساعتی بر آنچه وی را از دنیا مباح کرده اند بیاساید. فردوسی : سهراب
بخش ۱
اگر تندبادی براید ز کنج نظامی گنجوی : خردنامه
بخش ۳۳ - جهانگردی اسکندر با دعوی پیغمبری
سحرگه که سربرگرفتم ز خواب سلیم تهرانی : غزلیات
شمارهٔ ۶۰
ای قناعت مژده ای ده شاه هفت اقلیم را امیرخسرو دهلوی : غزلیات
شمارهٔ ۱۸۱۳
سزد گر نیکویی در من ببینی نهج البلاغه : حکمت ها
ارزش علم و ادب و تفکر
<strong> وَ </strong> <strong> قَالَ عليه‌السلام </strong> اَلْعِلْمُ وِرَاثَةٌ كَرِيمَةٌ واعظ قزوینی : مثنویات
شمارهٔ ۷
ز بهر طواف حریمی چنین عطار نیشابوری : بخش بیست و دوم
المقاله الثانیه و العشرون
زهی عطار از بحر معانی رشیدالدین میبدی : ۴۴- سورة الدخان
۲ - النوبة الثالثة
قوله: وَ لَقَدِ اخْتَرْناهُمْ عَلى عِلْمٍ عَلَى الْعالَمِینَ اخترناهم على علم بمحبّة قلوبهم لنا مع کثرة ذنوبهم فینا، و اخترناهم على علم مما نودع عندهم من اسرارنا و نکاشفهم به من حقائق حقنا. هر چند که نزول این آیة على الخصوص، مؤمنان بنى اسرائیل راست، اما از روى فهم، بر طریق اشارت، تشریف فرزند آدم است على العموم، و تفضیل ایشان بر همه آفریدگان، چنان که جاى دیگر فرمود: وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ، میگوید ایشان را که برگزیدیم نه بغلط گزیدیم، که بعلم پاک گزیدیم و بدانش تمام دانستیم که از همه آفریدگان سزاء گزیدن ایشانند از آن گزیدیم. اختیار ما بعلم و ارادت ماست بىعلت، نواخت ما بفضل و کرم ماست بىسبب، آن را که خواهیم، گزینیم و نوازیم و کس را بر فعل ما چون و چرانه، و آن را که خواهیم، رانیم و سوزیم و بر حکم ما اعتراض نه. رضاقلی خان هدایت : روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما
بخش ۹ - احیای همدانی
اسم شریفش میرزا محمد هاشم. حکیمی است عظیم الشأن و فاضلی است همه دان. مدت ده سال به تحصیل علوم مشغول و در فنون حکمیات قادر و به حکمت ریاضی و طبیعی به درجهٔ کمال رسید. از اصفهان به مشهد مقدس رضوی رفته، با فضلا معاشرت کرده. پس از تکمیل علوم معقول و منقول به موطن خود مراجعت و حسب الاستحقاق تدریس مدرسهٔ همدان با وی بود. بالاخره در اوان اختلال صفویه با جمعی از متعلقین به شهادت رسید. از اوست: واعظ قزوینی : ماده تاریخ
شمارهٔ ۶۷ - تاریخ تعمیر بنائی
«سلیمان » زمان، شاه سکندر عدل دارا دل خواجوی کرمانی : غزلیات
غزل شمارهٔ ۷۸۵
ای طبیب دل ریش از سر بیمار مرو صائب تبریزی : مطالع
شمارهٔ ۶۰
توجه نیست با دلهای سنگین عشق سرکش را عطار نیشابوری : غزلیات
غزل شمارهٔ ۳۰
اینت گم گشته دهانی که توراست
بخش ۵۴ - بیمار شدن لیلی از خبر وفات مجنون و نصیحت کردن دوستان مر او را و جواب دادن وی مر ایشان را
لیلی چو ز داغ مرگ مجنون سعدی : قطعات
شمارهٔ ۴۲
به تماشای میوه راضی شو اوحدالدین کرمانی : رباعیات الحاقی
شمارهٔ ۷۰
ای دل به در دوست تولّا می کن ادیب الممالک : غزلیات
شمارهٔ ۲
سزد ار سجده برد میر فراهانی را فصیحی هروی : رباعیات
شمارهٔ ۴۸
آهم چو بر آسمان شبیخون آرد واعظ قزوینی : ابیات پراکنده
شمارهٔ ۱۷
ما به فیض صحبت یاران مشفق زنده ایم غزالی : رکن چهارم - رکن منجیات
بخش ۷۰ - اصل ششم
بدان که خدای تعالی می گوید، «در قیامت ترازوها راست بنهیم و بر هیچ کس ظلم نکنیم و هرکه مثقال یک حبه خیر کرده است یا شر بیاوریم و در ترازو نهیم و حساب خلایق را ما کفایتیم « و نضع الموازین القسط لیوم القیمه فلا تظلم نفس شیئا». پس چون این وعده بداد خلق را بفرمود تا در این جهان به حساب خویش نظر کنند و گفت، «و لتنظر ما قدمت لغد» و در خبر است که عاقل آن است که وی را چهار ساعت بود ساعتی در حساب خویش کند و ساعتی با حق تعالی مناجات کند و ساعتی در تدبیر معاش خویش کند و ساعتی بر آنچه وی را از دنیا مباح کرده اند بیاساید. فردوسی : سهراب
بخش ۱
اگر تندبادی براید ز کنج نظامی گنجوی : خردنامه
بخش ۳۳ - جهانگردی اسکندر با دعوی پیغمبری
سحرگه که سربرگرفتم ز خواب سلیم تهرانی : غزلیات
شمارهٔ ۶۰
ای قناعت مژده ای ده شاه هفت اقلیم را امیرخسرو دهلوی : غزلیات
شمارهٔ ۱۸۱۳
سزد گر نیکویی در من ببینی نهج البلاغه : حکمت ها
ارزش علم و ادب و تفکر
<strong> وَ </strong> <strong> قَالَ عليه‌السلام </strong> اَلْعِلْمُ وِرَاثَةٌ كَرِيمَةٌ واعظ قزوینی : مثنویات
شمارهٔ ۷
ز بهر طواف حریمی چنین عطار نیشابوری : بخش بیست و دوم
المقاله الثانیه و العشرون
زهی عطار از بحر معانی رشیدالدین میبدی : ۴۴- سورة الدخان
۲ - النوبة الثالثة
قوله: وَ لَقَدِ اخْتَرْناهُمْ عَلى عِلْمٍ عَلَى الْعالَمِینَ اخترناهم على علم بمحبّة قلوبهم لنا مع کثرة ذنوبهم فینا، و اخترناهم على علم مما نودع عندهم من اسرارنا و نکاشفهم به من حقائق حقنا. هر چند که نزول این آیة على الخصوص، مؤمنان بنى اسرائیل راست، اما از روى فهم، بر طریق اشارت، تشریف فرزند آدم است على العموم، و تفضیل ایشان بر همه آفریدگان، چنان که جاى دیگر فرمود: وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ، میگوید ایشان را که برگزیدیم نه بغلط گزیدیم، که بعلم پاک گزیدیم و بدانش تمام دانستیم که از همه آفریدگان سزاء گزیدن ایشانند از آن گزیدیم. اختیار ما بعلم و ارادت ماست بىعلت، نواخت ما بفضل و کرم ماست بىسبب، آن را که خواهیم، گزینیم و نوازیم و کس را بر فعل ما چون و چرانه، و آن را که خواهیم، رانیم و سوزیم و بر حکم ما اعتراض نه. رضاقلی خان هدایت : روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما
بخش ۹ - احیای همدانی
اسم شریفش میرزا محمد هاشم. حکیمی است عظیم الشأن و فاضلی است همه دان. مدت ده سال به تحصیل علوم مشغول و در فنون حکمیات قادر و به حکمت ریاضی و طبیعی به درجهٔ کمال رسید. از اصفهان به مشهد مقدس رضوی رفته، با فضلا معاشرت کرده. پس از تکمیل علوم معقول و منقول به موطن خود مراجعت و حسب الاستحقاق تدریس مدرسهٔ همدان با وی بود. بالاخره در اوان اختلال صفویه با جمعی از متعلقین به شهادت رسید. از اوست: واعظ قزوینی : ماده تاریخ
شمارهٔ ۶۷ - تاریخ تعمیر بنائی
«سلیمان » زمان، شاه سکندر عدل دارا دل خواجوی کرمانی : غزلیات
غزل شمارهٔ ۷۸۵
ای طبیب دل ریش از سر بیمار مرو صائب تبریزی : مطالع
شمارهٔ ۶۰
توجه نیست با دلهای سنگین عشق سرکش را عطار نیشابوری : غزلیات
غزل شمارهٔ ۳۰
اینت گم گشته دهانی که توراست
