وقت آنست که بیرون فکنی رخت از کاخ
تنگ شد خانه ببر رخت سوی باغ فراخ
سزد ار یار گل اندام بگلزار چمد
سرو بالای سهی قد بنشین گو در کاخ
تا بکی صورت گل نقش کنی بر دیوار
بود اکنون که بچینی گل سوری از شاخ
گو نواسنج شود بلبل شیدا در باغ
زاغ تا چند نشنید بگلستان گستاخ
توبه در فصل گل آشفته زمستان مطلب
می بده کم نرود گفته زاهد بصماخ
پرده بگرفت زرخ آن گل رعنا گستاخ
نغمه برداشت زدل بلبل شیدا گستاخ
بت پرستان مگر از زشتی ما باخبر است
که زرخ پرده کشید آن بت زیبا گستاخ
آتش طور بود چهره اش دیده عبث
بهر دیدار چرائی بتماشا گستاخ
زاهدان دار بپا کرده بقتل عاشق
چون یهودان شده در کشتن عیسی گستاخ
گفتم ای طوطی خط بر چه زنی بر لب گفت
هست بر تنک شکر مرغ شکرخا گستاخ
لب شیرین نفسی بر لب آشفته بنه
که شکر بشکنهد این طوطی گویا گستاخ
آب خضر و دم عیسی بخرابات بجوی
که در آن خانه نشد خضر و مسیحا گستاخ
من زجنس دگرم نیستم از عالم خاک
ماهیم میزنم از شوق بدریا گستاخ
نیستم شب پره آخر که گریزم از مهر
دوختم دیده بخورشید چو حربا گستاخ
نه توئی اهرمن ایزلف و رخش بال ملک
بر سر بال فرشته چو نهی پا گستاخ
قدمت خدمت آن باده فروش از لیست
که کنون آدم و نوحند در آنجا گستاخ
عکسی ای ساقی توحید بیفکن در جام
تا بنوشم زطرب ساغر صهبا گستاخ
شده غواص بعمان مدیح حیدر
تا برآرم زصدف لؤلؤ لالا گستاخ

هر که از عین امتحان بیند
در زمین نقش آسمان بیند
زین سبب غرقه محیط فنا
خود زغرقاب در کران بیند
تاجر بی متاع گو خود را
فارغ از کید رهزنان بیند
چشم یعقوب در ره یوسف
غیر بر گرد کاروان بیند
چشم مجنون اگر چه بربندند
لیلی از عین دیگران بیند
هر کجا آتشی بر افروزند
خویش رامغ در آن میان بیند
شمع چون انجمن کند بر در
جان پروانه پاسبان بیند
هر که آمد خلیل ملک یقین
نار نمرود گلستان بیند
طالب کعبه در بیابانها
خار همرنگ پرنیان بیند
بسمل از تیر چاشنی جوید
غیر بر تیر و کمان بیند
مرغ بر شاخ عشق چون بنشست
برق با خود هم آشیان بیند
سم داروی عشق تریاق است
کو مذاقی که آنچنان بیند
خویش را شیر اندرین نخجیر
زخمی از شاخ آهوان بیند
هر کرا میدهند خاتم جم
خویش را مهر بردهان بیند
گر کسی رو نهد بساحت عشق
پیر آن ملک را جوان بیند
گر بظلمات صبر کرد خضر
بهره از عمر جاودان بیند
جان عارف غریق بحریقین
چشم زاهد همی گمان بیند
تو بمنزل رسیده ما خسته
خضر باید برهروان بیند
گر علی را مکان بود به نجف
چشم حقش به لامکان بیند
آنچه بر ماسوا بود پنهان
چشم حقست او عیان بیند
کاش بار دگر بنظره لطف
باز بر حال شیعیان بیند
شدتم کشت و موقع فرج است
گو طبیبی بناتوان بیند
فعل دجال سیرتان ناچار
مهدی صاحب الزمان بیند
هر کرا داغ اوست آشفته
خود زآفات در امان بیند

هر که ما را خراب میداند
نه خطا بر صواب میداند
عارفان سرخوش از خم توحید
گرچه شیخ از شراب میداند
هر که یدده است موج لجه عشق
بحر قلزم حباب میداند
هر که بوسیده است آن لب نوش
آب حیوان سراب میداند
چشم تو بیحساب خونریز است
ترک کی خود حساب میداند
ماهی دور مانده از دریا
حالت اضطراب میداند
گل خبر دارد از لطافت دوست
بوی او را گلاب میداند
خون ما بسته بر سر انگشتان
ناخن خود خضاب میداند
تیغ او باخبر زسوز دل است
حال مستسقی آب میداند
یار محجوب نیست آشفته
هستی خود حجاب میداند
زان مژه بازپرس حال دلم
سیخ حال کباب میداند
کعبه خویش را محب علی
درگه بوتراب میداند
هر که نقش تو بست عالم را
همه نقش بر آب میداند
میکند حل مشگلات علی
کیمیا گر عقاب میداند

ای خوش آن صیدی که صیاد باورام بود
خنک آنمرغ که باغش شکن دام بود
هر که لیلی دهدش سر به بیابان جنون
همچو مجنون همه جا وحش باورام بود
هر که را عقرب زلفت نکند پخته به نیش
گر چو سیماب صد آتش دهیش خام بود
عشق جانانه کند از حیوان ممتازت
ورنه در کالبد این جان غرض عام بود
ای صبا دوش پیام از که رساندی کامشب
بلبل و گل همه را گوش به پیغام بود
کف نفس از سر و جان بایدش ایکعبه عشق
هر که را درحرم تو سر احرام بود
مسلم آن نیست که کوشد بنماز و روزه
شیخنا حب علی مایه اسلام بود
برکن ای دست خدا نقش بتانم از دل
تا بکی خانه تو وقف بر اصنام بود
بیم آشفته از رد و قبول ازلست
خلق را گرچه همه وحشت از انجام بود
خویش را متن بتو بستم بجهان خواه مخواه
سگ کوی علیم در همه جا نام بود
غیرت تو نپسندد که کمین بنده تو
در جهان در بدر از گردش ایام بود
رنج فقرم ببر و گنج مرادم در ده
زان که درویش سرا لایق انعام بود

رندی که او بکوی مغان ره نشین بود
شاید که بحر و کانش در آستین بود
سر نایدش فرود بتاج قباد و کی
آنرا که داغ بندگیت بر جبین بود
با اینکه رام کس نشود توسن سپهر
نه مهر و مه که داغ تواش بر سرین بود
هر شب زبوی موی تو آرد صبا بچین
گر نافهای مشگ زآهوی چین بود
چشمت کمان کشیده چو ترکان راهزن
در قصد دین و دل همه شب در کمین بود
غمناک کس بمیکده هرگز شنیده ای
حاشا که در بهشت دل کس غمین بود
گفتی چه جنس بوده خدنگ کمان عشق
تیریست شهپرش پر روح الامین بود
نازم بقاتلی که پی ضرب دست او
از کشتگان بلند همه آفرین بود
دانی که چیست خاتم جم کاو جهان گرفت
نام تواش معاینه نقش نگین بود
آنی که روزگار باین امتداد قدر
در سایه وجود تو راحت گزین بود
آشفته رخ متاب زخاک در علی
حاشا که کیمیا بدو عالم جز این بود

زلف او چون بجان درآویزد
دل در او رایگان در آویزد
گشته خم بسکه بار دل دارد
شایدش گر بجان در آویزد
شه سر دشمنان کشد بکمند
زلف تو دوستان در آویزد
یک سر مو اگر که بگشاید
اندر او یک جهان در آویزد
ترک یغمائی وز چشمانت
با کمند و کمان در آویزد
باغبانیست حسن تو کز زلف
مشک بر ارغوان درآویزد
جز دو گیسو بر آتش رویت
کی بر آتش دخان درآویزد
دل بزلفت چو مرغ شب آویز
همه شب بافغان در آویزد
چند ای ترک شخ کمان چشمت
با دل ناتوان درآویزد
ساقی لامکان علی که برزم
با همه کن فکان درآویزد
خاک کرباس میکشان نازم
که باو آسمان درآویزد
گو بزلفش مپیچ با خطش
پیرکی با جوان در آویزد
بشفاعت بدامنش در حشر
همه کون و مکان درآویزد
چند آشفته ای تجلی طور
کو بمشت خسان در آویزد

آن چه گل بود که در شهر زبستان آمد
وین چه سرو است که از باغ بایوان آمد
گل کجا بذله کشد دلکش و چون سرو چمد
سرو کی رفت چنین نغز و خرامان آمد
بجز آن لؤلؤ خندان بعقیق لب او
معدن لؤلؤ کی لعل بدخشان آمد
شاید ار سرو چو صوفی بدر آید بسماع
زآنکه بلبل بچمن مست و حدی خوان آمد
پرده دار حرم جاه تو شد ماه زفخر
خود بدرگاه تو با پیکر عریان آمد
تو نشستی بسمند و همه مردم گفتند
بر سر باد صبا تخت سلیمان آمد
میرسد تیغ بکف بر سر من پنداری
بت پیمان شکنم بر سر پیمان آمد
زلف خم در خمش افتاد بکف آشفته
سر سودازدگان باز بسامان آمد
آبی ای ساقی مستان تو بر آتش بفشان
کاین ثناخوان بدرت با لب عطشان آمد
پیر آتشکده عشقی و من هندویت
سجده کوی توام غایت ایمان آمد
در سحاب مژه ام موج زند سیل سرشگ
گو بکشتی بنشین نوح که طوفان آمد

آن کیست تا بر گوش جان پیغام جانان آورد
پیغام بلقیس از سبا سوی سلیمان آورد
تا جان سوی جانان شود تن پای تا سر جان شود
مشتی غبار از ره برد صد روح و ریحان آورد
نالد غریبانه دلم از بی طبیبی روز و شب
تا دردمند عشق را لعل که درمان آورد
راز درون بنهفته به اسرار دل ناگفته به
شاید طبیبی رحمتی بر درد پنهان آورد
در بوستان با دوستان مشغول عیش و عشرتم
آن کیست تا گلزار من سوی گلستان آورد
ای گلشن معنی بیا تا رونق از گلشن رود
بر قالب افسرده ام دیدار تو جان آورد
گلزار روحانی توئی این باغ و گل صورت بود
کی با بهشت جاودان کس نام بستان آورد
با سحر چشم مست تو کس دم زند از دین و دل
با کفر زلفین کجت کس نام ایمان آورد
کو هدهد شهر سبا یعنی طبیب من صبا
آشفته را یک نکهت از ملک سلیمان آورد
الحان پنهان پرورد جز عشق کس اندر جهان
کاو بلبلان شیدا کند مطرب غزلخوان آورد
کلک سخن پرداز من شرم آیدش از حضرتت
تا زیره در کرمان برد لؤلؤ بعمان آورد
در بارگاه شوکتت ای شیر حق باریم نه
گو تا ثنا گو پارسی رخ سوی سلمان آورد

بی شایبه زنگ ازدل دیدار تو بزداید
یوسف چو بمصر آید بازار بیاراید
جان قیمت بوسش بود عشاق فزون کردند
چون مشتری افزون شد بر نرخ بیفزاید
آن دل که بود عطشان از شوق لب نوشت
از خوردن آب خضر حاشا که بیاساید
من عاشق سودائی تو شاهد هر جائی
دلدار چنان زیبد دلداده چنین باید
آن گوهر نایابی کز لعل شکر ریزی
حاشا که چنین لؤلؤ از بحر برون آید
یاد تو نسیم صبح من غنچه بستانم
بازآ که دل تنگم از بوی تو بگشاید
شد غالیه بو خورشید مه مشک فشان گردید
زلفت بمه و خورشید تا غالیه می ساید
نسل تو بود زآدم یا زاده حورائی
آدم که بیارد حور حوری که پری زاید
شور لب شیرینت سابد نمکم بر دل
مجروحم اگر حرفم گاهی بزبان آید
در سینه دل سختت چون آهن سیم اندود
زآهن بجز از سختی هرگز که نمی آید
افکند زرخ پرد دل برد نهان شد باز
آن شوخ پریزاده بنماید و برباید
با داغ تو آشفته می سوزد و می سازد
شاید که بر او روزی لعل تو ببخشاید
تابد بهمه آفاق چون مهر کند اشراق
کس چشمه خور با گل هر چند بینداید
ذرات جهان یکسر خورشید بود حیدر
خفاش بود منکر زان نفی تو بنماید

اگر بسینه دل دغدار من باشد
هزار لاله و گل در کنار من باشد
اسیر گل شدن و پیش شمع جان دادن
نه کار بلبل و پروانه کار من باشد
چه غم که سنبل و گل رفت از چمن بیرون
که خط و خد بتان نو بهار من باشد
کهن سمندر عشقم نیم چو پروانه
از آن قرار در آتش قرار من باشد
حدیث چهره عذرا مگو بر وامق
در انجمن چو بت گلعذار من باشد
برزم پیل تنانش بخاک رخ مالند
پیاده گر چه بت شهسوار من باشد
مگو که جنس وجودت زچیست آشفته
زتار زلف بتان پود و تار من باشد
اگر چه بختی مستم زجوش باده شوق
کمند عشق نکویان مهار من باشد
مرا که کسوت فقر است زیب قامت صدق
زتاج کسوت جمشید عار من باشد
بشرب چشمه تسنیم و کوثرم چه هوس
زحوض میکده آبشار من باشد
زخیل فتنه آخر زمان مرا چه غمست
اگر ولایت حیدر حصار من باشد

اگر چو شمع زتو آتشم بسینه نبود
زچیست هر شبم از دل بسر برآید دود
کسی که شوق طواف حرم بسر دارد
عجب مدار بسر گر که بادیه پیمود
زعشق منت بیحد بود بگردن من
که کرد بندم و از بند عالمم بربود
مرا از آن چه که اندام تست نقره خام
درون سینه دلت آهنی است سیم اندود
مکن ملامت پرده دری زلیخا را
بمصر حسن چو یوسف زپرد روی نمود
هزار جان بخرم پیش تیغت اندازم
بقتل همچو منی گر تو میشوی خوشنود
بشام هجر تو دل مرده است آشفته
چسان بگو تن بیروح زنده خواهد بود
شهید عشق شوم زآنکه عشق دست خداست
که هست شاهد غیبش در آینه مشهود
علی ولی خدا مظهر جلال و جمال
که هفت قلعه خیبر زناخنی بگشود

گدای میکده در دست جام جم دارد
چه هست جام جهان بین زجم چه کم دارد
هر آنکه جای گرفته بگلخن کویت
کی اشتیاق گل و گلشن ارم دارد
بپای ره نبرد رهروی بکعبه عشق
کسی بسر برد این ره که سر قدم دارد
بدیر برهمن و شیخ در حرم در رقص
که ساز عشق بسی نغمه زیر و بم دارد
بده بمستی هستی که حاصلی نبری
ازین وجود که مرجع سوی عدم دارد
مجو زشیخ حرم راز پرده غیبی
به پیر میکده نازم که این شیم دارد
زممکنات همه حادثند غیر ازعشق
که حادث است ولی جلوه قدم دارد
بعرصه گاه قیامت رود چو آشفته
زاحتساب خدائی شها چه غم دارد

یک دم آن‌ را که فراغت ز دو عالم باشد
گر به کف جام سفالین بودش، جم باشد
آدم آنست که بر سیرت و خلق بشر است
آدمیت نه همین صورت آدم باشد
دوری از نوع بنی آدم از آن می‌جویم
که ندیدم یک ازین طایفه محرم باشد
دیو نفس ار بکشد آدم و شهوت بنهد
می‌توان گفت کز ارواح مکرم باشد
مختلط بودن با خلق و ملوث نشدن
در جهان بر نبی و آل مسلم باشد
نبود سیرت و اخلاق سلیمان او را
اهرمن را به کف ار چند که خاتم باشد
دمی از عشق مکن غفلت و غافل منشین
که همه عیش جهان بسته به این دم باشد
طالب لیلیم آشفته چو مجنون در دشت
وحشی آسا ز بنی آدمم ازرم باشد
لیلی ما که بود شیر خدا مظهر حق
که طفیلی درش آدم و عالم باشد

امشب دل دیوانه غوغای دگر دارد
کان دلبر هر جائی رخ جای دگر دارد
نی راست نوائی نو کافزوده بسر شورم
با نائی بزم عشق خود نای دگر دارد
عاشق بملامت ماند عاقل بسلامت رفت
هر صاحب فتوائی خود رای دگر دارد
مجنون دل من بیجا لیلا طلبد از حی
کان لیلی مجنون سوز صحرای دگر دارد
نه گلبن بستانست نه سرو گلستانست
او راست دگر رنگی بالای دگر دارد
در کعبه و بتخانه جستیم نشان از او
مأوا نبود او را مأوای دگر دارد
عاشق نه پی عقبی است نه در طلب دنیا
عقبای دگر جوید دنیای دگر دارد
غواص مپیما بحر بیهوده ببوی در
کان در گرانمایه دریای دگر دارد
در کشور دل ای عقل نوبت مزن و بگذر
کاین ملک خراب آباد دارای دگر دارد
عشقست بدل سلطاتن عشقست شه امکان
کز عرش برین برتر مأوای دگر دارد
گر هفت بود آبا و رچار بود مادر
آن زاده نور حق آبای دگر دارد
ای عالم یونانی وصفش تونمیدانی
این علم دگر باشد دانای دگر دارد
تا زلف پریشانش در دست که افتاده
کامشب سر آشفته سودای دگر دارد

عجب که بی تو شبی عاشقان بیاسایند
که طالبان حرم ره شبانه پیمایند
مبارزان جهان گرچه سخت بازویند
به پیش پنجه آهن زعهده برنایند
نشان عاشق شیدا چه پرسی آن باشد
که در میانه شهرش بخلق بنمایند
کبوتران حرم سایرند و ما ثابت
که عاشقان تو مرغان رشته برپایند
بچشم و غمزه خوبان چه خاصیت دادند
که دل زآهن و فولاد و سنگ بربایند
بس است ناخن مخضوب مهوشان بگواه
چه حاجتست که دستم بخون بیالایند
زما بغیر جهالت بعمر سر نزده
مگر بهمت پیران بما ببخشایند
گر از حرم سوی دیرم همی بری آیم
مرید صادق آن میکند که فرمایند
باین امید برآیند ماه و خور زسپهر
که رخ بخاک در آستان تو سایند
بعهد لیلی و مجنون کمال نیست اگر ‏
زحسن و عشق من و تو بر او بیفزایند
به بسته اند در خیر زاهدان در شهر
در سرای مغانرا مگر که بگشایند
بخاک درگه حیدر گریز آشفته
که نوح و آدم در سایه اش بیاسایند

با اینکه چشمانت بدل خنجر بسی بشکسته اند
عقد خم زلفین تو دلها بهم پیوسته اند
گر نه گشاد ملک دل اندر نظر دارند باز
خوبان باین تنگی چرا یارب کمر را بسته اند
با آهوی چشمت بگو تعویذی از خط برنهند
یک خیل ترک تیرزن پهلوی او بنشسته اند
بسته بشیخ و برهمن زلفت همانا رشته ای
کاین سبحه و زنار را از یکدیگر بگسسته اند
با اینکه در لعل لبان داری دوای خستگان
بر گو چرا چشمان تو بیمار و زار و خسته اند
این بت پرستان بعد از این سجده به تو آرند چون
در هر کجا باشد بتی از شرم تو بشکسته اند
آشفته جز لیلا دگردر خود نه بیند جلوه گر
آنان که از قید هوا مجنون صفت وارسته اند
منت زآب دیدگان دارم بسی اندر جهان
کز دل بجز مهر علی هر نقش دیگر شسته اند

دیدی دلا که اهل جهان را وفا نبود
وقتی اگر که بوده در ایام ما نبود
گفتی وفا بدهر چو سیمرغ و کیمیاست
جستیم کیمیا و شنان از وفا نبود
بر من جفا پسندی و بر من مدعی وفا
آن در خور جفا و این را وفا نبود
آیا چه شد که اهل هوس خانه کرده اند
در آن حرم که محرم باد صفا نبود
بی پرده گفت مردم چشمم رموز دل ‏
ورنه مرا بدوست سر ماجرا نبود
در کوی میفروش چه حشمت بود که دوش
دیدم گدای او که بفکر غنا نبود
دردی که میدهند دوایش مقرر است
جز دردمند عشق که هیچش دوا نبود
بگذشت شام وصل بیک شکوه از فراق
آوخ که دور عمر جز اینش بقا نبود
او را هزار سلسله دل در قفا روان
گرچه بغیر زلف کسش در قفا نبود
ای هم نفس که هر نفسم بی تو دوزخیست
پاداش غیر لایق کردار ما نبود
بی قوت مرده بود مریض غم تو دوش
او را زخون دیده و دل گر غذا نبود
مجنون نشان زمحمل لیلی چگونه یافت
گر رهنما بقافله او را درا نبود
آشفته را که جز سر سودای تو نداشت
راندن زچین حلقه زلفش سزا نبود
رفتند هر یکی زحریفان بدرگهی
ما را بجز رهی بدر مرتضی نبود

یادم از آن لب شیرین شکر بار آمد
طوطی ناطقه ام باز بگفتار آمد
حیرتی داشتم از بستن زنار مغان
یادم از حلقه آنزلف چو زنار آمد
پرتو عشق بدان حمله به تغیر لباس
گه گلستان شد و گه نور و گهی نار آمد
گاه زاهد شد و محراب عبادت بگزید
گاه ساقی شد و در خانه خمار آمد
گه فلاطون شد و بنشست بخم سالی چند
گاه فارابی و با نغمه مزمار آمد
گاه بی پرده چو خورشید بعالم تابید
گه نهان از نظر خلق پریوار آمد
سخن زلف تو تا برد سخن چین در چین
بوی خون صبحدم از نافه تاتار آمد
یار بیرنگ بود نقش مخالف بگذار
آن نه یاراست که در پرده پندار آمد
دور دیگر بزن ایساقی دوران در بزم
تا بگویم که چه بر سبحه و زنار آمد
تار شد روز جهان پرده کش ایشمع ازل
ارنی گوی شدم نوبت دیدار آمد
بحقیقت بشکافند اگر پرده غیب
کی کسی غیر علی محرم اسرار آمد
هر چه آشفته بدیوان ازل سنجیدم
طلعتش مطلع دیباچه انوار آمد
هفت دوزخ بکشد ذره از حب علی
این چه اکسیر که یک قطره بقنطار آمد

کالای جان نه چیزیست کش سرسری توان داد
یا دل که هر دم او را بر دلبری توان داد
حق جوی همچو حلال تا سر بدار بازی
ورنه بپای هر خس کی خود سری توان داد
خود در طلب میازار یوسف بجو ببازار
کاندر بهای حسنش مشت زری توان داد
ما بسملیم از عشق کو یار سیم ساعد
کز شوق خنجر او خود خنجری توان داد
خاریم ما در این باغ چون عشق تربیت کرد
از آبیاری او لابد بری توان داد
ساقی تو صاف داری خامند اینحریفان
خیز و بجو حریفی کش ساغری توان داد
مرغ دلم بدامت جانا چو خانه زاد است
او را زنوک پیکان بال وپری توان داد
ویران سرای دلرا دادی بخیل غمزه
ملکی بود گر آباد بر لشکری توان داد
دادی بترک چشمت از چه حکومت دل
کی کشور مسلمان بر کافری توان داد
جز مصطفی و آلش کس در جهان ندیدم
کاندر نثار مدحش شعرتری توان داد
آشفته مدح خوان شد یارب به حیدر و آل
از هشت باب خلدت او را دری توان داد

خطا بر دوست بگرفتی خطا بود
خطا پوشی طریق آشنا بود
خطای ما از آن آهوی چشمت
که باشد ترک واصلش از ختا بود
رضای دشمنان جستی بکینم
و گرنه دوست را کی این سزا بود
بمردم ماجرا گفت اشک جاری
نگوئی دل بفکر ماجرا بود
مگو سروی نگنجد جز بگلشن
مگو مه را مکان فوق السما بود
که من دیدم مهی بسته کمر تنگ
که من دیدم که سروی در قبا بود
مرا بر دل زنی ناخن زمژگان
که در بزم تو محتاج حنا بود
دل از آهن دلان شهر بردی
نگاه تو مگر آهن ربا بود
تو دل بردی و او را میل اینست
که عاشق کاه و جاذب کهربا بود
رضای خود مجو بر گفته دوست
که گر جستی نه عشق آن ادعا بود
دل آشفته بزلفش داشت پیغام
سرو کار من امشب با صبا بود
بظلمات درون مهر علی جست
همانا خضر امشب رهنما بود