صبح نوروز است ساقی دور کن از رخ نقاب
تا بماند آفتاب از شرم رویت در حجاب
کهنه شد این آفتاب از عکس روی خویش‌ساز
آفتابی تا شود هم سال نو هم آفتاب
حبس می ظلمست در خم خاصه در فصل بهار
جرعه‌ای در ده از آن بحر فلاطون انتساب
جام گل از خنده لبریزست می در جام ریز
تا لب ما هم شود از زهر خندی کامیاب
ز آن می‌گلرنگ کز تاب فروغ عارضش
در چراغ لاله دود منجمد شد آفتاب
می پرستان گلستان کردند از یک جرعه‌اش
آن چنان کز دیده جای اشکشان جوشد گلاب
رفت آن کز نیش خاری بلبلان بودند شاد
می‌کنند اکنون شکر خند از لب گل انتخاب
هر چه بینی رنگ گل دارد درین گلشن مگر
جای باران گل فشاند امسال نیسانی سحاب
بس که از بوی گل و سنبل گرانبار است باد
طره سنبل ز بار بوی دارد پیچ و تاب
نازنینان چمن را بس که نازک ساختند
سینه می‌مالد همی بر خاک چون موج سراب
خار و خاشاک چمن مستند گویا داده است
نوبهار امسال باغ و راغ را آب از شراب
خار بر آتش ز فیض طبع گل آورد بار
نغمه‌پردازی کند بر بابزن مرغ کباب
دوش همدوش صبا بودم دمی چون بوی گل
گلشنی دیدم پریشان چون کتان و ماهتاب
عارض گل نیم‌رنگ و داغ لاله نیم‌سوز
جعد سنبل نیم‌تاب و چشم نرگس نیم‌خواب
نقشبند کارگاه کون یعنی نوبهار
دید چون بر لب مرا آماده صد زهر عتاب
گفت حاشالله اندر تربیت تقصیر نیست
لیک نواب کواکب موکب عرش احتجاب
طرح باغی کرد کش یک روضه زیبد هشت خلد
هر چه من آباد کردم کرد از رشکش خراب
گفتمش مبهم مگو و نام همسویش ببر
گفت ویحک! بر تو پوشیده‌ست نام آفتاب
خان دریادل حسن خان داور انجم سپاه
در حسب خان الخوانین در نسب جم انتساب
دیده اقبال و نور دیده جاه و جلال
وارث ملک خراسان صاحب مالک رقاب
آسمان معدلت نی چاکر او آسمان
آفتاب سلطنت نی خادم او آفتاب
ای ز باران حوادث جود را صد آب و رنگ
وی ز شمشیر جهادت فتح را صد فتح باب
مختصر ویرانه افلاک اقطاع تو نیست
لیک تو گنجی و ماند گنج را جای خراب
عالم جاهت مجسم‌گر شود بینند خلق
خیمه افلاک را در جوف کمتر از حباب
گر سموم قهر تو بر باغ رضوان بگذرد
رنگ گل چون شعله آتش رود در التهاب
ور نسیم لطف تو بر آتش دوزخ وزد
دود آتش چون گل و سنبل شود با آب و تاب
با رضایت دوزخ سوزان مرا نعم المعاد
با خلافت گلشن رضوان مرا بئس المآب
احتساب نهی تو گر منع آمیزش کند
تا قیامت بوی گل بیرون نشیند از گلاب
امرت ار بالفرض عزم رفع ضدیت کند
با هم آمیزند روز و شب چو نشئه با شراب
داورا! دارم حدیثی بر لب از من گوش کن
ای ز خاک آستانت آسمان نایب مناب
عقل اول بست چون شیرازه کون و مکان
کرد ذاتت را ازین مجموعه کل انتخاب
داشت در دریای علم این لولو لالا نگاه
تا هیولای خراسان شد ز صورت کامیاب
زآن سپس با آفتاب این طفل را تفویض کرد
تا کند در روزگار او فضایل اکتساب
چون کمالات طبیعیش آمد از قوت به فعل
با توأش بربست عهد آن گوهر قدسی جناب
این زمان آیین عشرت بند مجلس را که بست
دهر را آذین زیبایی درین طو(ر) آفتاب
آفتابا آسمان قدرا سعادت‌افسرا!
این جهان پیر را عهد تو ایام شباب
داشتم از بخت وارون صد شکایت پیش ازین
گو چو من در آتش غم دایما باداکباب
نیستش یک ذره سیمای سعادت بر جبین
سرنوشت اوست گویی در ازل شرالدواب
تا فراهم سوختی صد ره بر آتش می‌نهاد
می‌فکند از شومی من خویشتن را در عذاب
هر نفس کردی ز طوفان حوادث دهر را
منقلب تا بو که من هم رنجه گردم زانقلاب
تا مگر گردی نشیند ز آن میان بر دامنی
کعبه را خواهد کند از صدمت پیلان خراب
در فراق گلعذاران داشتی دایم مرا
همچو زلف گلعذاران دایما در پیچ و تاب
این زمان کز آتش بأس تو آب ظلم رفت
هر نفس بر آتشم از دوستی افشاند آب
از فسون لطف او هاروتیان را اوستاد
خشک شد در کام اکنون افعی غم را لعاب
در نهیب قهرمان آن ظالمان را خانه‌سوز
بخت خواب‌آلوده‌ام را دیده بیرون کرد خواب
این همه شد لیک بخت تیره‌ کی گردد سفید
کی سیاهی بسترد خورشید از پر غراب
این که می‌گویم هم از اندازه فکر منست
کار دولت ورنه بیرونست از فکر و حساب
حکمت ار خواهد ز بخت تیره وارون من
اختری سازد که نور از وی ستاند آفتاب
چند ازین افسانه‌سنجیها فصیحی لب ببند
شرح این حال پریشان را بباید صد کتاب
صبح نوروزست و عید دولت و روز مراد
در چنین وقتی دعای شاه باشد مستجاب
تا چراغ آفتاب ایمن بود ز آسیب باد
تا که باشد خیمه‌گاه آسمان این سطح آب
مجلس عیش ترا بادا طرب دود چراغ
خیمه عمر ترا بادا ابد میخ طناب

شب محمد مومن آن اخوالصفا
آنکه راه دوستی بی ما زمانی نسپرد
هر چه قسمت روزی ما کرد فضل ایزدی
خواست تا همچون لب شکرش یکایک بشمرد
گفت دوش از جمله فرزندی کرامت کرده است
کش رخ از مرآت دل زنگ کدورت بسترد
گرچه ممکن نیست افزونی برین نعمت ولیک
خواهمش در دامن عمر طبیعی پرورد
گفت چبود طالع مولود گفتم برج فضل
گفت تاریخ تولد چیست گفتم برخورد

امروز روز عید غدیر است
بر دست شاه چشم فقیر است
گردون خمیده پیش زمین است
دریا کفیده پیش غدیر است
عالم پر از نشاط و سرور است
گیتی پر از بساط و سریر است

ساقیا عید صیام آمد و نوروز رسید
سبزه از هر طرفی چون خط معشوق دمید
می کند بلبل شوریده حکایت به چمن
انتظاری که به وصل گل سیراب کشید
کی گشاید به چمن از طربی عید دلش
همچو من هر که بود از رخ دلدار بعید
گو غنیمت شمر امروز که بس ارزان است
هر که سودای بتی را به دو عالم بخرید
اشک من در هوس خاک کف پای حبیب
سالها رفت در آن کوی و به گردش نرسید
روح را گشت میسر شرف پابوسش
دل اگر دولت وصل تو به جان می طلبید
در ره عشق تو صوفی شده سرگردان آه
نیست این بادیه را هیچ کرانی چو بدید

ساقیا عید صیام آمد و هنگام بهار
به علی رغم صراحی شکنان باده بیار
از سر کوی تو هرگز نروم سوی چمن
بی جمال تو بود در نظر من گل خار
عمر چون باد وزان است و فلک حادثه زای
چون دمی خوش گذرد با تو غنیمت می دار
حالیا این دو سه دم را تو بیا خوش گذران
چون نداری خبر از خاتمت و اول کار
آن که بودست دلا، پیر خرابات کجاست
دست در دامن آن اهل کرم زن زنهار
غم دنیا چه خوری باده خور و شاد بزی
یک نصیحت بشنو عمر نباشد چو دوبار
صوفی از صحبت ناجنس برو رنجه مباش
مثلی هست که از مار چه زاید جز مار

رخ تو مظهر انوار ربی الاعلی است
که صنع بی حد و اندازه اندرو پیداست
در جواب او
رسید عید صیام و جهان پر از غوغاست
بیا که موسم عیش و کلیچه و حلواست
اسیر حب نبات است جان شیرینم
ز شوق ماهی قندی دو دیده ام دریاست
به روز عید سعیدست هر که در عالم
به پیش دیده او، نان و قلیه و بغراست
کلیچه راز چه آرای می کند خباز
به خط و خال چه حاجت رخی که او زیباست
کلنبه پیرهن قرمشی از آن پوشید
که هست عید و به خوبان حریر زرد نواست
زرشک صحنک فرنی همیشه پالوده
ز خود بریده و پیوسته لرزه بر اعضاست
چو کله در سر صوفی مستمند امروز
هوای صحبت جان پرور رخ گیپاست

باز به فرمان قضا زد چو کوس
نوبت شعبان فلک آبنوس
نوبت شعبان معظم زند
پشت فلک کوس قضا را دو، بوس
آیت سبوح قدوس خواند
صبح صبوحی زدگان را خروس
گشت جهان حجله گهی پر مهیز
علم و بیانش چو دلا را عروس
وه چه عروسی که ز سر تا بپاست
قابل آغوش و سزاوار بوس
خامه قدرت پی مشاطگی
هفت قلم ساخت عروسی ملوس
گنج عروسی که زکاووس بود
قسمت گودرز شد و آن طوس
نوذر و پرویز عروس دوم
دولت بادآور و گنج مروس
روی نمائید عروس مرا
هر دو چو ملک پسر فیلقوس
غیرسخن سنج کسش جفت نیست
تیر تهمتن فکند اشگبوس
دوش از او مهر بکارت ربود
کوری هر بوالهوس چابلوس
تازه عروسا به رخ افکن نقاب
تا نرود عمر جهان برفسوس
شهرت این عیش و عروسی گرفت
ژاپن و استانبول و هند و پروس
نیست در این دایره به زین عریس
نیست در این حجله به از این عروس
باد به داماد و عروس آفرین
هم به سخن هم به سخن آفرین
نیمه شعبان به چنین انجمن
نرخ گهر یافت مطاع سخن
گشت زمین دکه گوهرفروش
بسکه گهر ریخت ز درج دهن
گوهر غلطان حقیقت نشان
لؤلؤ رخشان سعادت ثمن
شمسه الماسش عقد نجوم
شده لؤلویش عقدپرن
دامن دامن همه لعل بدخش
خرمن خرمن همه در عدن
معدن معدن گهر منتخب
مخزن مخزن درر ممتحن
در گران قیمت با آب و رنگ
قابل تحسین همه مرد و زن
زمره مرجان و لئالی به رطل
کهرب و یاقوت و زبرجد به من
معدن فیروزه به نیشابور است
کان عقیق است اگر در یمن
مشتریان کرده مزین رسوم
گوهریان کرده مرصع دمن
مشتریان یکسره خامش چو تو
گوهریان جمله سخن همچو من
گشته زراندوده از آنان زمین
شد گهر آموده از اینان زمن
هی هی از این مشتری تیزهوش
بخ بخ از این گوهر و گوهرفروش
نیمه شعبان که بر او آفرین
رشک گلستان ارم شد زمین
انجمن قدس مقدس بود
روز چنین رشک بهشت برین
گل به سر تخت چو بهرام رفت
نصرت و فتحش ز یسار و یمین
با دو سر شست و دو زانو دو کف
بر در او ناصیه ساید جبین
باغ پر از میوه و گل شد درست
کاخ همایون شه جم نگین
مشک عنب بنگر و وضع رطب
کرده به کپسول شکر انگبین
صورت بتیغ و خج اندر نظر
گنبد گردون شده گوی زمین
این یک در مرتبه برجی بلند
وآن یک بی شائبه حصنی حصین
دختر بکر ید به زهدان نهان
کرده بسی دختر بکری جنین
باطن آن ظاهر یاقوت ناب
ظاهر آن باطن در ثمین
اشمکشان چشمه آب حیات
پیکرشان منبع ما، معین
چون ببریشان نگری در مثال
صورت دو بدر و دو چندان هلال
انجمن امروز جهانیست نو
نور گرفت از قمر و شمس ضو
هست نو این مجلس و عالم کهن
کهنه دیرینه عجب گشته نو
عقل هر آن بذر که از علم کاشت
داس عمل کرد به عشقش درو
خواست دود جهل به میدان عقل
عشق زدش سخت قفائی که رو
سنبله از دور شبیه است لیک
فرق بسی دارد گندم ز جو
کس نشود مرد خدا را حریف
کس نرسد باد صبا را به دو
عاشق حق را به جهان کفو نیست
خنگ قضا را که ستاند جلو
مشک بهرجا که بود نرخ پشک
فرق قلمدان نکند از قشو
کوه عظیم است چه بیم از نسیم
بهر محیط است چه سود از شنو
مدعی افروخت بس آتش ز دور
دودش پیدا و نه پیدا الو
حبس هنر کس نشده رایگان
به که در این بزم بماند گرو
روی از این انجمن ایدون متاب
این سخن از روی حقیقت شنو
نو بود این مجلس و عالم کهن
تازه به از مانده به از کهنه نو
هی هی از این انجمن دلنواز
کش در رحمت به جهان کرده باز
هست در این عید مرا مستحب
مست شدن زآتش آب عنب
باده اگر رجس بود یا حرام
نیمه شعبان کندش مستحب
آب حیاتستی و ساقیش خضر
صد چو سکندر ز پیش تشنه لب
مست چنان شو که ندانی تو باز
روز سفید و صفت تیره شب
زانکه شد امروز تولد زمام
پادشه ذوالحسب و ذوالنسب
مهدی قائم گل گلزار دین
مظهر حق سیدهادی لقب
ذات شریفش جهت هر جهت
امر بدیعش سبب هر سبب
اسمش سرمایه فضل و کمال
رسمش سررشته علم و ادب
مالک ملک است و مطاع ملوک
صاحب امر است بر ارباب رب
فخر ولد از اب و جد است لیک
فخر بر او کرده کنون جد و اب
باغ نبوت را فرخ نهال
نخل ولایت را شیرین رطب
هان مه شعبان وسط العقد دان
وزپس و پیشش رمضان ورجب
نه مه دیگر همه برگرد وی
دایره بر بسته به طرزی عجب
این مه و این هفته و این روز خاص
بوته سیم استی و زر خلاص
مهدی هادی گل گلزار حق
برده سبق در گهر از ماسبق
معنی حق آئینه حق نما
عین حق و وحی حق و حرف حق
بی خبرش مضغه نگردد جنین
بی مددش نطفه نگردد علق
بی اثر حکمت فرمان او
رنگ غسق می نپذیرد فلق
نیست گل آلوده ز شبنم به صبح
با رخ او کرده ز خجلت عرق
گر مرق مطبخ فیضش نبود
کس نشدی صاحب حس و رمق
شیر شکاری که به بندد به رزم
گردن شیران دژم بی وهق
بعثش چونانکه دهد گر مثال
مور درد شیر و خورد پیل بق
پادشهی کز سر انگشت عزم
پرده اوهام جهان کرده شق
ای که به اقبال تو مادر نزاد
از همه ماسبق و ماخلق
شمس بهر صبح به درگاه تو
تحفه اخلاص نهد بر طبق
طبع من و حاسد من در سخن
صوت هزار است و صدای وزق
لیک ز خونابه دل شد مرا
دامن جان رشک کنار شفق
زین هنر و فضل و کمال و ادب
بهره نبردیم بجز طعن و دق
هان ظلمات است مرا در دوات
خامه چو خضر و سخن آب حیات
کاش که بدهند همه خاص و عام
ابروی مردانه او را سلام
کاش بگویند که از مقدمش
روی زمین شد همه بیت الحرام
کاش بگویند قیامت رسید
کرده به حق مهدی قائم قیام
ای خلف ارشد آدم که شد
آدم و حوات کنیز و غلام
شحنه انصاف تو در روزگار
روی زمین را دهد آخر نظام
در خبراستی که بسعی علی
دین مبین از تو پذیرد قوام
سید سرمد علی نامدار
بر همه کس سید عالی مقام
قادر مطلق شه بر حق علی
ای به کفت خنگ فلک را زمام
در قدمت آیت حسن المأب
با قلمت معنی خیرالختام
ای همه چون بنده و تو چون خدای
وی همه مأموم و تو تنها امام
غیر تو کس نیست عدیم المثال
غیر تو کس نیست علی المقام
انجمن قدس مقدس توئی
روز چنین روضه دارالسلام
«حاجب » این انجمن فیض یافت
نیمه مه قدرت ماه تمام
باد همی نو به جهان کهن
انجمن و انجم این انجمن

گفت شوریده به من تهینت عید ز فارس
گشت از تهنیت او به من این عید سعید
کاش شوریده در این سال به طهران می بود
تا همه روز به ما می شد فرخنده چو عید
شعر او از لب او لذّت دیگر دارد
دیده را فایده یی نیست چو شوریده ندید

شب عید عُمَر به قول زنان
من در این خانه بوده ام مهمان

و من خطبة له عليه‌السلام في ذكرى يوم النحر و صفة الأضحية
وَ مِنْ تَمَامِ اَلْأُضْحِيَّةِ اِسْتِشْرَافُ أُذُنِهَا
وَ سَلاَمَةُ عَيْنِهَا
فَإِذَا سَلِمَتِ اَلْأُذُنُ وَ اَلْعَيْنُ
سَلِمَتِ اَلْأُضْحِيَّةُ وَ تَمَّتْ
وَ لَوْ كَانَتْ عَضْبَاءَ اَلْقَرْنِ
تَجُرُّ رِجْلَهَا إِلَى اَلْمَنْسَكِ
قال السيد الشريف و المنسك هاهنا المذبح

بدان که اولین شب جمعه ماه رجب را «لیلة الرغائب» می گویند و برای آن عملی با فضیلت بسیار از حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) وارد شده که آن را سید در کتاب «اقبال» و علاّمه حلی در «اجازه بنی زهره» نقل کرده اند. بعضی از فضیلت آن اینکه به سبب انجام آن، گناهان بسیار آمرزیده می شود؛
و نیز نمازی در آن وارد شده که هرکه آن را بخواند هنگام شب اوّل قبرش حق تعالی ثواب آن را به نیکوترین صورت و با روی گشاده و درخشان و زبانی گویا به سوی او می فرستد، پس به او می گوید: ای محبوب من، تو را بشارت باد که از هر شدّت و سختی نجات یافتی.
بنده می گوید: تو کیستی؟ به خدا سوگند من چهره ای زیباتر از چهره تو ندیدم و سخنی شیرین تر از سخن تو نشنیدم و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم!
پاسخ می دهد: من ثواب آن نمازم که در فلان شب، از فلان ماه، از فلان سال خواندی، امشب نزد تو آمدم تا حقّت را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و هراس را از تو برگیرم و هنگامی که در صور (شیپور قیامت) دمیده شود، در عرصه قیامت سایه ای بر سرت خواهم افکند، پس خوشحال باش که خیر هرگز از تو جدا نخواهد شد.
کیفیت این نماز چنین است:
اولین پنجشنبه ماه رجب را روزه می گیری، چون شب جمعه در آید، بین نماز مغرب و عشاء، دوازده رکعت نماز می خوانی، هر دو رکعت با یک سلام به این ترتیب که: در هر رکعت «یک مرتبه» سوره «حمد» و «سه مرتبه» سوره «قدر» و «دوازده مرتبه» سوره « توحید» می خوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی «هفتاد مرتبه» می گویی:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِی الْأُمِّی وَعَلَی آلِهِ.
سپس به سجده می روی و «هفتاد مرتبه» می گویی:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکةِ وَالرُّوحِ.
آنگاه سر از سجده برمی داری و «هفتاد مرتبه» می گویی:
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ و َتَجاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ، إِنَّک أَنْتَ الْعَلِی الْأَعْظَمُ.
دوباره به سجده می روی و «هفتاد مرتبه» می گویی:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکةِ وَالرُّوحِ.
سپس حاجت خود را بخواه که به خواست خدا برآورده خواهد شد.

شب اول شب برجسته و برتری است و در آن چند عمل وارد است:
اول:
چون هلال ماه را ببیند بگوید:
اللّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَینا بِالْأَمْنِ وَالْاِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ، رَبِّی وَ رَبُّک اللّهُ عَزَّوَجَلَّ.
و روایت شده: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) هنگامی که هلال ماه رجب را می دید می گفت:
اللّهُمَّ بارِک لَنا فِی رَجَبٍ وَ شَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَ أَعِنَّا عَلَی الصِّیامِ، وَالْقِیامِ، وَ حِفْظِ اللِّسانِ، وَ غَضِّ الْبَصَرِ، وَ لَا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ.
دوّم:
چنان که بعضی از علما فرموده اند غسل کند. از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده: هرکه ماه رجب را بیاید و در اوّل و وسط و آخر آن غسل کند، پس از انجام آن مانند روزی که از مادر متولد شده بود از گناهان خود بیرون آمده و پاک می شود.
سوم:
«حضرت امام حسین علیه السلام» را زیارت کند.
چهارم:
پس از نماز مغرب بیست رکعت نماز بخواند، به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «توحید» را خوانده و پس از هر دو رکعت سلام دهد تا خود و اهل و اولاد و مالش محفوظ بماند و از عذاب قبر ایمنی یابد و از صراط به سرعت برق بدون حسابرسی بگذرد.
پنجم:
پس از نماز عشاء دو رکعت نماز بخواند به این صورت که: در رکعت اوّل پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «أَلَمْ نَشْرَحْ» و «سه بار» سوره «توحید» را بخواند و در رکعت دوّم سوره «حمد» و سوره های «اَلَم نَشرَح» و «توحید» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ الْفَلَقِ» را هرکدام «یک بار» بخواند و هنگامی که سلام نماز را داد «سی مرتبه» بگوید: «لَاإِلهَ إِلّا اللّه» و «سی مرتبه» صلوات فرستد تا حق تعالی همانند روزی که از مادر متولّد شده، گناهان او را بیامرزد و پاکش نماید.
ششم:
سی رکعت نماز به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» و «سه مرتبه» سوره «توحید» را بخواند.
هفتم:
عملی را که شیخ در کتاب «مصباح المتهجد» ذکر کرده انجام دهد. شیخ در آن کتاب فرموده: عمل شب اوّل رجب، ابوالبختری وَهَب بن وَهَب از حضرت صادق(علیه السلام) از پدر بزرگوارش(علیه السلام) از جدّش از امیرالمؤمنین(علیه السلام) روایت کرده: که برای آن حضرت خوشایند بود که خود را چهار شب در طول سال از هر کاری آسوده کند و آن شب ها را به عبادت زنده بدارد و آن چهار شب عبارت اند از: «شب اوّل رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان».
از حضرت جواد(علیه السلام) روایت شده: که مستحب است هرکسی این دعا را در شب اوّل رجب بعد از عشاء آخر بخواند:
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِأَنَّک مَلِک، وَ أَنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ مُقْتَدِرٌ، وَ أَنَّک مَا تَشاءُ مِنْ أَمْرٍ یکونُ. اللّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِنَبِیک مُحَمَّدٍ نَبِی الرَّحْمَةِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ. یا مُحَمَّدُ، یا رَسُولَ اللّهِ، إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِک إِلَی اللّهِ رَبِّک وَ رَبِّی لِینْجِحَ لِی بِک طَلِبَتِی. اللّهُمَّ بِنَبِیک مُحَمَّدٍ وَالْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَیتِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ أَنْجِحْ طَلِبَتِی.
سپس حاجتت را از خدا بخواه.
علی بن حدید روایت کرده: که حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) پس از فراغت از نماز شب در حال سجده چنین می گفت:
لَک الْمَحْمَدَةُ إِنْ أَطَعْتُک، وَ لَک الْحُجَّةُ إِنْ عَصَیتُک، لَاصُنْعَ لِی وَ لَا لِغَیرِی فِی إِحْسانٍ إِلّا بِک، یا کائِنُ قَبْلَ کلِّ شَیءٍ، وَیا مُکوِّنَ کلِّ شَیءٍ، إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
اللّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِک مِنَ الْعَدِیلَةِ عِنْدَ الْمَوْتِ، وَ مِنْ شَرِّ الْمَرْجِعِ فِی الْقُبُورِ، وَ مِنَ النَّدامَةِ یوْمَ الْآزِفَةِ، فَأَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ عَیشِی عِیشَةً نَقِیةً، وَ مِیتَتِی مِیتَةً سَوِیةً، وَ مُنْقَلَبِی مُنْقَلَباً کرِیماً غَیرَ مُخْزٍ وَ لَا فاضِحٍ؛
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ ینابِیعِ الْحِکمَةِ، وَ أُوْلِی النِّعْمَةِ، وَ مَعادِنِ الْعِصْمَةِ، وَاعْصِمْنِی بِهِمْ مِنْ کلِّ سُوءٍ، وَ لَا تَأْخُذْنِی عَلَی غِرَّةٍ وَ لَا عَلَی غَفْلَةٍ، وَ لَا تَجْعَلْ عَواقِبَ أَعْمالِی حَسْرَةً، وَارْضَ عَنِّی، فَإِنَّ مَغْفِرَتَک لِلظَّالِمِینَ وَ أَنَا مِنَ الظَّالِمِینَ.
اللّهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا لَایضُرُّک، وَ أَعْطِنِی مَا لَاینْقُصُک، فَإِنَّک الْوَسِیعُ رَحْمَتُهُ، الْبَدِیعُ حِکمَتُهُ، وَ أَعْطِنِی السَّعَةَ وَالدَّعَةَ، وَالْأَمْنَ وَالصِّحَّةَ، وَالبُّخُوعَ وَالْقُنُوعَ، وَالشُّکرَ وَالْمُعافاةَ وَالتَّقْوی وَالصَّبْرَ وَالصِّدْقَ عَلَیک وَ عَلَی أَوْلِیائِک وَالْیسْرَ وَالشُّکرَ، وَاعْمُمْ بِذلِک یا رَبِّ أَهْلِی وَ وَلَدِی وَ إِخْوانِی فِیک وَ مَنْ أَحْبَبْتُ وَ أَحَبَّنِی وَ وَلَدْتُ وَ وَلَدَنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُؤْمِنِینَ یا رَبَّ الْعالَمِینَ.
ابن اُشَیم گفته: وقت خواندن این دعا پس از هشت رکعت نماز شب و پیش از نماز وتر است، پس از آن وتر را بخوان چون سلام دادی، در حالتی که نشسته ای بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَاتَنْفَدُ خَزائِنُهُ، وَ لَا یخافُ آمِنُهُ، رَبِّ إِنِ ارْتَکبْتُ الْمَعاصِی فَذلِک ثِقَةٌ مِنِّی بِکرَمِک، إِنَّک تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِک، وَ تَعْفُو عَنْ سَیئاتِهِمْ وَ تَغْفِرُ الزَّلَلَ، وَ إِنَّک مُجِیبٌ لِدَاعِیک وَ مِنْهُ قَرِیبٌ، وَ أَنَا تائِبٌ إِلَیک مِنَ الْخَطایا، وَ راغِبٌ إِلَیک فِی تَوْفِیرِ حَظِّی مِنَ الْعَطایا.
یا خالِقَ الْبَرایا، یا مُنْقِذِی مِنْ کلِّ شَدِیدَةٍ، یا مُجِیرِی مِنْ کلِّ مَحْذُورٍ، وَفِّرْ عَلَی السُّرُورَ، وَاکفِنِی شَرَّ عَواقِبِ الْأُمُورِ، فَأَنْتَ اللّهُ عَلَی نَعْمائِک وَجَزِیلِ عَطائِک مَشْکورٌ، وَ لِکلِّ خَیرٍ مَذْخُورٌ.
و آگاه باش علما برای هر شب این ماه نماز مخصوصی ذکر کرده اند که مقام را گنجایش بیان آن نیست.

روز شریفی است و در آن چند عمل است:
اوّل:
روزه گرفتن؛ روایت شده: حضرت نوح(علیه السلام) در این روز سوار کشتی شد و به کسانی که با او بودند امر فرمود روزه بگیرند؛ و هرکه در این روز، روزه بگیرد، آتش دوزخ به فاصله یک سال راه از او دور می شود.
دوّم:
غسل کردن.
سوّم:
زیارت امام حسین(علیه السلام)؛ شیخ از بشیر دُهّان از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده: هرکه روز اوّل رجب حسین بن علی(علیه السلام) را زیارت کند بی تردید خدای عالم او را بیامرزد.
چهارم:
خواندن دعای طولانی و مفصّلی که سید در کتاب «اقبال» روایت کرده.
پنجم:
خواندن «نماز سلمان» به این صورت که: ده رکعت نماز بخواند، بعد از هر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت «یک مرتبه» سوره «حمد»، «سه مرتبه» «توحید» و «سه مرتبه» «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» را خوانده و پس از هر سلام دست ها را بلند کند و بگوید:
لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیک لَهُ، لَهُ الْمُلْک، وَ لَهُ الْحَمْدُ، یحْیی وَیمِیتُ، وَهُوَ حَی لَایمُوتُ، بَیدِهِ الْخَیرُ وَ هُوَ عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
سپس بگوید:
اللّهُمَّ لَامانِعَ لِما أَعْطَیتَ، وَ لَا مُعْطِی لِما مَنَعْتَ، وَ لَا ینْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْک الْجَدُّ.
سپس دست ها را بر چهره خود بکشد.
و نیز در «روز نیمه ماه رجب» این نماز را با همین کیفیت بخواند، ولی پس از: «عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» بگوید:
إِلهاً واحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً، لَمْ یتَّخِذْ صاحِبَةً وَلَا وَلَداً.
و نیز در «روز آخر ماه» این عمل را انجام دهد و بعد از: «عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» بگوید:
وَ صَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ.
پس دست ها را بر چهره خود کشیده و حاجتش را بخواهد؛ از فواید این نماز که بسیار است نباید غفلت کرد.
و آگاه باش که برای سلمان در روز اوّل ماه رجب نماز دیگری است که آن ده رکعت است: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «سه مرتبه» خوانده شود با فضیلت بسیار که چکیده اش آمرزش گناهان و در امان ماندن از فتنه قبر و عذاب قیامت و سلامت یافتن از جُذام و پیسی و بیماری ذات الجنب برای خواننده آن است؛
و همچنین سید ابن طاووس برای این روز، چهار رکعت نماز نقل کرده که هرکه می خواهد به کتاب «اقبال» مراجعه کند؛
و در این روز، در سال پنجاه وهفت هجری به قولی ولادت امام باقر(علیه السلام) واقع شده، ولی انتخاب نویسنده در این مورد سوم صفر است.

شب نیمه ماه رجب، شب برجسته و برتری است و در آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
غسل کردن.
دوّم:
شب زنده داری به عبادت، چنان که علاّمه مجلسی فرموده.
سوّم:
زیارت حضرت سیدالشّهدا(علیه السلام).
چهارم:
شش رکعت نماز به کیفیتی که در اعمال «شب سیزدهم» گذشت.
پنجم:
سی رکعت نماز که در هر رکعت سوره «حَمد» و «ده مرتبه» سوره «توحید» خوانده شود و این نماز را سید ابن طاووس با فضیلت بسیار از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت کرده.
ششم:
دوازده رکعت نماز، هر دو رکعت با یک سلام و در هر رکعت، هر یک از سوره های «حَمد» و «توحید» و «فَلَق» و «ناس» و «آیت الکرسی» و «قدر» را «چهار مرتبه» بخواند و پس از سلام «چهار مرتبه» بگوید:
اللّهُ اللّهُ رَبِّی لَا أُشْرِک بِهِ شَیئاً، وَ لَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِیاً.
سپس هر دعایی که می خواهد بخواند.
سید بن طاووس این نماز را به این صورت از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده، ولی شیخ در کتاب «مصباح» فرموده: که داود بن سرحان از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده:
در شب نیمه رجب دوازده رکعت نماز می خوانی، در هر رکعت بعد از سوره «حمد» یک سوره خوانده و هنگامی که از نماز فراغت یافتی، هر یک از سوره های «حَمد»، «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و «توحید» و «آیت الکرسی» را «چهار مرتبه» قرائت می کنی و پس از آن «چهار مرتبه» می گویی:
سُبْحانَ اللّهِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ، وَلَا إِلهَ إِلّا اللّهُ، وَاللّهُ أَکبَرُ.
سپس بخوان:
اللّهُ اللّهُ رَبِّی لَاأُشْرِک بِهِ شَیئاً، وَما شاءَاللّهُ، لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ العَلِی الْعَظِیمِ.
و نیز در «شب بیست وهفتم» مثل این عمل را انجام ده.

[در این روز] در سـال صد و هشتاد و سه، شهادت حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) در سن پنجاه و پنج سالگی در شهر بغداد رخ داد و آن روزی است که غم های آل محمّد(صلی الله علیه وآله) و شیعیان ایشان تازه می شود.

شب بیست و هفتم، شـب بعثـت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و از شب های پربرکت است و در آن چند عمل مستحبّ است:
اوّل:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» فرموده: از حضرت جواد(علیه السلام) روایت شده: همانا در ماه رجب شبی است که از هر آنچه آفتاب بر آن می تابد بهتر است و آن، شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیامبر(صلی الله علیه وآله) به رسالت مبعوث شد. برای کسی که از شیعۀ ما عمل کننده در آن شب است، پاداش نیکوکاری شصت سال مقرّر است،
به محضر آن حضرت عرض شد: عمل در آن شب چیست؟ فرمود:
چون نماز عشا را خواندی و به بستر استراحت رفتی تا پیش از نیمه شب، هر ساعتی که خواستی از بستر برمی خیزی و دوازده رکعت نماز هر دو رکعت به یک سلام می خوانی، در هر رکعت «حمد» و سوره ای از سوره های کوچک مفصّل می خوانی و کوچک مفصّل از سوره «محمّد»(صلی الله علیه وآله) تا آخر قرآن است.
زمانی که از دوازده رکعت نماز فارغ شدی، در همان حال نشسته هر یک از سوره های «حمد» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ» و «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» و «إِنّا أَنْزَلْناهُ» و «آیت الکرسی» را «هفت مرتبه» بخوان و به دنبال همه آن ها این دعا را به بخوان:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ یکنْ لَهُ شَرِیک فِی الْمُلْک، وَ لَمْ یکنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ وَ کبِّرْهُ تَکبِیراً. اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِمَعاقِدِ عِزِّک عَلَی أَرْکانِ عَرْشِک وَ مُنْتَهَی الرَّحْمَةِ مِنْ کتابِک، وَ بِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، وَ ذِکرِک الْأَعْلَی الْأَعْلَی الْأَعْلی، وَبِکلِماتِک التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ.
سپس بخوان هر دعایی را که می خواهی؛ و نیز غسل در این شب مستحب است و نمازی که داود بن سرحان از امام صادق(علیه السلام) برای «شب نیمه رجب» روایت کرده و جزو اعمال شب نیمه ذکر شد در این شب نیز خوانده می شود.
دوّم:
زیارت حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) که برترین اعمال این شب می باشد؛ و بدان که ابوعبدالله محمّد بن بطوطه که یکی از دانشمندان اهل سنت است در ششصد سال پیش از این زمان [زمان نوشته شدن مفاتیح الجنان] می زیسته، در سفرنامه خود معروف به «رحله ابن بطوطه» در بیان ورودش از مکه معظّمه به نجف اشرف، روضه و قبر مبارک مولایمان امیرالمؤمنین(علیه السلام) را بیان کرده و گفته است همه ی اهل این شهر رافضی هستند، و برای این روضه مبارکه کراماتی ظاهر شده:
از جمله در شب بیست وهفتم ماه رجب که نامش نزد اهل آنجا «لیلة المحیا» [شب بیداری یا شب زندگانی] است، از عراقین [بصره و کوفه] و خراسان و شهرهای فارس و روم، افراد شل و مفلوج و زمین گیری را که حدود سی یا چهل نفر می شوند پس از عشا نزد ضریح مقدّس علی می آورند، آنگاه مردم اجتماع می کنند و به انتظار شفا یافتن و برخاستن آنان می مانند.
گروهی از اجتماع کنندگان نماز می خوانند و برخی ذکر می گویند و گروهی قرآن می خوانند و بعضی هم به تماشای روضه مبارکه مشغول می شوند تا آنکه نصف یا دوسوم از شب بگذرد، در این هنگام تمام مبتلایان و زمین گیران که محروم از حرکت بودند، از جای برمی خیزند درحالی که صحیح و تندرست اند و نقصی در آنان نیست و می گویند: «لَاإِلهَ إِلّا اللّه» (معبودی جز خدا نیست)، «مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» (محمد فرستاده خداست)، «عَلِیُّ وَلِیُّ اللّه» (علی ولیّ خداست) و این امری است مشهور و معروف.
من گرچه آن شب را در آن روضه درک نکردم، ولی از مردمان مورد اطمینان که بر گفتارشان اعتماد داشتم شنیدم.
و همچنین در مدرسه ای که مهمانخانه آن حضرت است، سه نفر زمین گیر را که قدرت بر حرکت نداشتند دیدم، یکی از مردمان روم و دیگری از اهالی اصفهان و سومی از مردم خراسان بود، از هر سه پرسیدم، چگونه شما درمان نیافته و در اینجا مانده اید؟
گفتند: ما شب بیست وهفتم رجب را درک نکردیم، اینجا مانده ایم تا شب بیست وهفتم آینده برسد و شفای خود را بگیریم و به خاطر این شب، مردم زیادی از شهرها جمع می شوند و بازار بزرگی به مدّت ده روز برپا می گردد.
نویسنده گوید: مبادا این حکایت را دور از واقع بدانی، چه همانا معجزات و کراماتی که از این مَشاهد مشرّفه به ظهور رسیده و به حدّ تواتر نقل شده بسیار زیادتر از آن است که در شمار آید؛
و در ماه شوال گذشته [نسبت به زمان نوشتن این بخش از مفاتیح الجنان به وسیله نویسنده بزرگوارش مرحوم محدّث قمی(رحمة الله علیه)] سال هزار و سیصد و چهل وسه هجری قمری در حرم مطهّر حضرت ثامن الأئمة الهداة و ضامن الامّة العصاة مولانا ابو الحسن علی بن موسی الرضا(علیه السلام)، سه زن که هر سه به علت بیماری فلج و مانند آن زمین گیر بودند و درمانشان از توان پزشکان بیرون بود، شفا یافتند و این معجزه از آن قبر مطهّر بر همه واضح و آشکار شد، همچون نمودار شدن خورشید در آسمان صاف و بی ابر و باز شدن دروازه نجف به روی عرب های بادیه نشین؛
و شفا یافتن این سه زن به اندازه ای روشن بود که برای مردم بیان شد و دکترهایی که از بیماری آنان آگاه بودند، با اینکه در امر مداوای آنان دقت بسیار داشتند، شفا یافتن معجزه گونه آنان را تصدیق کردند و بعضی از آن ها تصدیق خود را بر شفای آنان به صورت نوشته اعلام داشتند و اگر ملاحظه اختصار و عدم مناسبت محل نبود، داستان آن ها را به به صورت مشروح بیان می کردم.
وَلَقَدْ أَجادَ شَیْخُنا الْحُرُّ الْعامِلی فی أُرْجُوزَتِهِ (چه زیبا سروده شیخ ما شیخ حرّ عاملی در قصیده اش):
وَما بَدا مِنْ بَرَکاتِ مَشْهَدِه
فِی کلِّ یوْمٍ أَمْسُهُ مِثْلُ غَدِه
و آنچه از برکات بارگاهش در همه روز نمایان شده
دیروزش مانند فردایش می باشد
وَکشِفا الْعَمی وَالْمَرضی بِهِ
إِجابَةُ الدُّعاءِ فِی أَعْتابِهِ
و مانند شفای کور و بیماران به سبب عنایتش
اجابت دعا در آستانش می باشد
سوم:
شیخ کفعمی در کتاب «بلد الامین» فرموده است: شب مبعث این دعا را بخوان:
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِالتَّجَلِّی الْأَعْظَمِ فِی هذِهِ اللَّیلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمُرْسَلِ الْمُکرَّمِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَغْفِرَ لَنا مَا أَنْتَ بِهِ مِنَّا أَعْلَمُ، یا مَنْ یعْلَمُ وَ لَا نَعْلَمُ.
اللّهُمَّ بارِک لَنا فِی لَیلَتِنا هذِهِ الَّتِی بِشَرَفِ الرِّسالَةِ فَضَّلْتَها، وَبِکرامَتِک أَجْلَلْتَها، وَبِالْمَحَلِّ الشَّرِیفِ أَحْلَلْتَها.
اللّهُمَّ فَإِنّا نَسْأَلُک بِالْمَبْعَثِ الشَّرِیفِ، وَالسَّیدِ اللَّطِیفِ، وَالْعُنْصُرِ الْعَفِیفِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَجْعَلَ أَعْمالَنا فِی هذِهِ اللَّیلَةِ وَ فِی سائِرِ اللَّیالِی مَقْبُولَةً، وَ ذُنُوبَنا مَغْفُورَةً، وَ حَسَناتِنا مَشْکورَةً، وَ سَیئاتِنا مَسْتُورَةً، وَ قُلُوبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَةً، وَ أَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْک بِالْیسْرِ مَدْرُورَةً.
اللّهُمَّ إِنَّک تَری وَ لَا تُری، وَ أَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلی، وَ إِنَّ إِلَیک الرُّجْعی وَالْمُنْتَهی، وَ إِنَّ لَک الْمَماتَ وَالْمَحْیا، وَ إِنَّ لَک الْآخِرَةَ وَالْأُولی؛
اللّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِک أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزی، وَ أَنْ نَأْتِی مَا عَنْهُ تَنْهی.
اللّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُک الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِک، وَ نَسْتَعِیذُ بِک مِنَ النَّارِ فَأَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِک، وَ نَسْأَلُک مِنَ الْحُورِ الْعِینِ فَارْزُقْنا بِعِزَّتِک، وَاجْعَلْ أَوْسَعَ أَرْزاقِنا عِنْدَ کبَرِ سِنِّنا، وَ أَحْسَنَ أَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ آجالِنا، وَ أَطِلْ فِی طاعَتِک، وَ ما یقَرِّبُ إِلَیک، وَیحْظِی عِنْدَک، وَیزْ لِفُ لَدَیک أَعْمارَنا، وَ أَحْسِنْ فِی جَمِیعِ أَحْوالِنا و  َأُمُورِنا مَعْرِفَتَنا،وَ لَا تَکلْنا إِلی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِک فَیمُنَّ عَلَینا، وَ تَفَضَّلْ عَلَینا بِجَمِیعِ حَوائِجِنا لِلدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، وَابْدَأْ بِآبائِنا وَ أَبْنائِنا وَجَمِیعِ إِخْوانِنَا الْمُؤْمِنِینَ فِی جَمِیعِ مَا سَأَلْناک لِأَ نْفُسِنا یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛
اللّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُک بِاسْمِک الْعَظِیمِ، وَ مُلْکک الْقَدِیمِ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَ الْعَظِیمَ، إِنَّهُ لَایغْفِرُ الْعَظِیمَ إِلّا الْعَظِیمُ.
اللّهُمَّ وَ هذا رَجَبٌ الْمُکرَّمُ الَّذِی أَکرَمْتَنا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ، أَکرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَینِ الْأُمَمِ، فَلَک الْحَمْدُ یا ذَا الْجُودِ وَالْکرَمِ، فَأَسْأَلُک بِهِ وَبِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، الْأَجَلِّ الْأَکرَمِ الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّک فَلا یخْرُجُ مِنْک إِلی غَیرِک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ أَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلِینَ فِیهِ بِطاعَتِک، وَالْآمِلِینَ فِیهِ لِشَفاعَتِک.
اللّهُمَّ اهْدِنا إِلَی سَواءِ السَّبِیلِ، وَاجْعَلْ مَقِیلَنا عِنْدَک خَیرَ مَقِیلٍ، فِی ظِلٍّ ظَلِیلٍ، وَ مُلْک جَزِیلٍ، فَإِنَّک حَسْبُنا وَ نِعْمَ الْوَکیلُ.
اللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحِینَ مُنْجِحِینَ غَیرَ مَغْضُوبٍ عَلَینا وَ لَا ضَالِّینَ بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِعَزائِمِ مَغْفِرَتِک، وَبِواجِبِ رَحْمَتِک، السَّلامَةَ مِنْ کلِّ إِثْمٍ، وَالْغَنِیمَةَ مِنْ کلِّ بِرٍّ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ؛
اللّهُمَّ دَعاک الدَّاعُونَ وَ دَعَوْتُک، وَ سَأَلَک السَّائِلُونَ وَ سَأَلْتُک، وَ طَلَبَ إِلَیک الطَّالِبُونَ وَ طَلَبْتُ إِلَیک.
اللّهُمَّ أَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجاءُ، وَ إِلَیک مُنْتَهَی الرَّغْبَةِ فِی الدُّعاءِ.
اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَاجْعَلِ الْیقِینَ فِی قَلْبِی، وَالنُّورَ فِی بَصَرِی، وَالنَّصِیحَةَ فِی صَدْرِی، وَ ذِکرَک بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ عَلَی لِسانِی، وَ رِزْقاً واسِعاً غَیرَ مَمْنُونٍ وَ لَا مَحْظُورٍ فَارْزُقْنِی، وَبارِک لِی فِیما رَزَقْتَنِی، وَاجْعَلْ غِنای فِی نَفْسِی، وَ رَغْبَتِی فِیما عِنْدَک، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
پس به سجده برو و بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ، وَخَصَّنا بِوِلایتِهِ، وَ وَفَّقَنا لِطاعَتِهِ، شُکراً شُکراً (تا صد مرتبه)
پس سر از سجده بردار و بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی قَصَدْتُک بِحاجَتِی، وَاعْتَمَدْتُ عَلَیک بِمَسْأَلَتِی، وَ تَوَجَّهْتُ إِلَیک بِأَئِمَّتِی وَ سادَتِی. اللّهُمَّ انْفَعْنا بِحُبِّهِمْ، وَ أَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ، وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ، وَ أَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ فِی زُمْرَتِهِمْ بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
این دعا را سید ابن طاووس برای«روز مبعث» ذکر فرموده.

روز بیست و هفتم یکی از اعیاد بزرگ است و روزی است که حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) به پیامبری مبعوث شد و جبرئیل برای ابلاغ پیامبری، بر آن حضرت فرود آمد و برای این روز چند عمل وارد است:
اوّل:
غسل کردن.
دوّم:
روزه گرفتن و آن یکی از چهار روزی است که در طول سال برای روزه گرفتن امتیاز ویژه دارد و ثوابی برابر با روزه هفتاد سال دارد.
سوّم:
صلوات زیاد فرستادن.
چهارم:
زیارت حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) و امیرالمؤمنین (علیه السلام).
پنجم:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» فرموده: که از ریان بن الصّلت روایت شده: حضرت جواد(علیه السلام) زمانی که در بغداد بود روز نیمه و روز بیست وهفتم رجب را روزه گرفت و همه خدمتکاران آن حضرت نیز روزه گرفتند و به ما فرمان داد دوازده رکعت نماز بخوانیم به این صورت که:
در هر رکعت «یک مرتبه» «حمد» و «سوره»[توحید] خوانده و پس از پایان نماز، هر کدام از سوره های «حمد» و «توحید» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ الْفَلَقِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ النَّاسِ» را «چهار مرتبه» بخوانیم، آنگاه «چهار مرتبه» بگوییم:
لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ، وَاللّهُ أَکبَرُ، وَ سُبْحانَ اللّهِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ، وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ.
و «چهار مرتبه»:
اللّهُ اللّهُ رَبِّی لَاأُشْرِک بِهِ شَیئاً.
و «چهار مرتبه»:
لَا أُشْرِک بِرَبِّی أَحَداً.
ششم:
شیخ طوسی از جناب ابوالقاسم حسین بن روح(رحمة الله علیه) روایت کرده: که در این روز دوازده رکعت نماز به جا می آوری در هر رکعت سوره «حمد» و سوره ای که آسان باشد می خوانی و پس از گفتن تشهّد و سلام بین هر دو رکعت می گویی:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ یکنْ لَهُ شَرِیک فِی الْمُلْک، وَ لَمْ یکنْ لَهُ وَلِی مِنَ الذُّلِّ، وَ کبِّرْهُ تَکبِیراً. یا عُدَّتِی فِی مُدَّتِی، یا صاحِبِی فِی شِدَّتِی، یا وَلِیی فِی نِعْمَتِی، یا غِیاثِی فِی رَغْبَتِی، یا نَجاحِی فِی حاجَتِی، یا حافِظِی فِی غَیبَتِی، یا کافِی فِی وَحْدَتِی، یا أُنْسِی فِی وَحْشَتِی، أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی، فَلَک الْحَمْدُ، وَ أَنْتَ الْمُقِیلُ عَثْرَتِی، فَلَک الْحَمْدُ، وَ أَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتِی، فَلَک الْحَمْدُ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتِی، وَ آمِنْ رَوْعَتِی، وَ أَقِلْنِی عَثْرَتِی، وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمِی، وَ تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتِی فِی أَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کانُوا یوعَدُونَ.
هنگامی که از نماز و دعا فارغ شدی، هر یک از سوره های «حمد» و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ الْفَلَقِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ النَّاسِ» و «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» و «إِنّا أَنْزَلْناهُ» و «آیت الکرسی» را «هفت مرتبه» می خوانی و «هفت بار» می گویی:
لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ، وَاللّهُ أَکبَرُ، وَ سُبْحانَ اللّهِ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ.
و «هفت بار»:
اللّهُ اللّهُ رَبِّی لَاأُشْرِک بِهِ شَیئاً.
و هر دعایی که می خواهی بخوان.
هفتم:
در کتاب «اقبال» و در بعضی نسخه های «مصباح» آمده است که مستحب است در این روز این دعا را بخوانند:
یا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَ ضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، یا مَنْ عَفا وَ تَجاوَزَ اعْفُ عَنِّی وَ تَجاوَزْ یا کرِیمُ. اللّهُمَّ وَ قَدْ أَکدَی الطَّلَبُ، وَ أَعْیتِ الْحِیلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَ دَرَسَتِ الْآمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجاءُ إِلّا مِنْک وَحْدَک لا شَرِیک لَک.
اللّهُمَّ إِنِّی أَجِدُ سُبُلَ الْمَطالِبِ إِلَیک مُشْرَعَةً، وَ مَناهِلَ الرَّجاءِ لَدَیک مُتْرَعَةً، وَ أَبْوابَ الدُّعاءِ لِمَنْ دَعاک مُفَتَّحَةً، وَالاسْتِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِک مُباحَةً، وَ أَعْلَمُ أَنَّک لِداعِیک بِمَوْضِعِ إِجابَةٍ، وَ لِلصَّارِخِ إِلَیک بِمَرْصَدِ إِغاثَةٍ، وَ أَنَّ فِی اللَّهْفِ إِلی جُودِک وَالضَّمانِ بِعِدَتِک عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلِینَ؛ وَ مَنْدُوحَةً عَمَّا فِی أَیدِی الْمُسْتَأْثِرِینَ، وَ أَنَّک لَاتَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِک إِلّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمالُ دُونَک.
وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ أَفْضَلَ زادِ الرَّاحِلِ إِلَیک عَزْمُ إِرادَةٍ یخْتارُک بِها وَ قَدْ ناجاک بِعَزْمِ الْإِرادَةِ قَلْبِی، وَ أَسْأَلُک بِکلِّ دَعْوَةٍ دَعاک بِها راجٍ بَلَّغْتَهُ أَمَلَهُ، أَوْ صارِخٌ إِلَیک أَغَثْتَ صَرْخَتَهُ، أَوْ مَلْهُوفٌ مَکرُوبٌ فَرَّجْتَ کرْبَهُ، أَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ، أَوْ مُعافی أَتْمَمْتَ نِعْمَتَک عَلَیهِ، أَوْ فَقِیرٌ أَهْدَیتَ غِناک إِلَیهِ، وَ لِتِلْک الدَّعْوَةِ عَلَیک حَقٌّ وَ عِنْدَک مَنْزِلَةٌ إِلّا صَلَّیتَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَضَیتَ حَوائِجِی حَوائِجَ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ؛
وَ هذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکرَّمُ الَّذِی أَکرَمْتَنا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ أَکرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَینِ الْأُمَمِ، یا ذَا الْجُودِ وَالْکرَمِ فَنَسْأَلُک بِهِ وَ بِاسْمِک الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، الْأَجَلِّ الْأَکرَمِ الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّک فَلا یخْرُجُ مِنْک إِلی غَیرِک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ وَ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلِینَ فِیهِ بِطاعَتِک، وَالْآمِلِینَ فِیهِ بِشَفاعَتِک؛
اللّهُمَّ وَاهْدِنا إِلی سَواءِ السَّبِیلِ، وَاجْعَلْ مَقِیلَنا عِنْدَک خَیرَ مَقِیلٍ فِی ظِلٍّ ظَلِیلٍ، فَإِنَّک حَسْبُنا وَ نِعْمَ الْوَکیلُ، وَالسَّلامُ عَلَی عِبادِهِ الْمُصْطَفَینَ وَ صَلَواتُهُ عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ.
اللّهُمَّ وَبارِک لَنا فِی یوْمِنا هذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ، وَبِکرامَتِک جَلَّلْتَهُ، وَبِالْمَنْزِلِ الْعَظِیمِ الْأَعْلی أنْزَلْتَهُ، صَلِّ عَلَی مَنْ فِیهِ إِلَی عِبادِک أَرْسَلْتَهُ، وَبِالْمَحَلِّ الْکرِیمِ أَحْلَلْتَهُ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَیهِ صَلاةً دائِمَةً تَکونُ لَک شُکراً، وَ لَنا ذُخْراً، وَاجْعَلْ لَنا مِنْ أَمْرِنا یسْراً، وَاخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَةِ إِلی مُنْتَهی آجالِنا، وَ قَدْ قَبِلْتَ الْیسِیرَ مِنْ أَعْمالِنا، وَبَلَّغْتَنا بِرَحْمَتِک أَفْضَلَ آمالِنا، إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَسَلَّمَ.
نویسنده گوید: این دعا را حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) در آن روزی که آن جناب را به جانب بغداد حرکت دادند خواند و آن روز، روز بیست وهفتم رجب بود و این دعا از دعاهای برگزیده ماه رجب است.
هشتم:
سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» فرموده است: دعای «اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالتَّجَلِّی الْأَعْظَمِ» را بخواند و این دعا به روایت کفعمی جزو اعمال «شب بیست وهفتم» بیان شد.

شب بسیار مبارکی است، از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: که از امام باقر(علیه السلام) از برتری و مزیت شب نیمه شعبان پرسیده شد، ایشان فرمود: این شب پس از شب قدر برترین شب هاست. در این شب خدا احسان خود را بر بندگان سرازیر می کند و آنان را به بخشش و کرم خویش می آمرزد، پس در تقرّب جستن به سوی خدای تعالی در آن بکوشید که آن شبی است که خدا به ذات مقدّس خود سوگند یاد کرده که گدائی را از درگاه خویش با دست خالی بازنگرداند، زمانی که انجام معصیتی را درخواست نکند؛
و شب نیمه شعبان شبی است که حق تعالی آن را برای ما قرار داد و در عوض شب قدر که آن را ویژه پیامبر(صلی الله علیه وآله) نمود، پس در دعا و ثنا بر خدای تعالی کوشش کنید... تا پایان روایت.
از جمله برکات این شب مبارک، ولادت باسعادت حضرت سلطان عصر امام زمان (ارواحنا له الفداء) است که در سحر چنین شبی در سال دویست وپنجاه وپنج هجری قمری در سُرَّمن رأی [سامرّای کنونی] رخ داد و سبب فزونی برجستگی و برتری این شب مبارک شد.
برای این شب چند عمل وارد است:
اوّل:
غسل کردن که سبب تخفیف گناهان است.
دوّم:
شب زنده داری به نماز و دعا و استغفار، چنان که امام زین العابدین(علیه السلام) انجام می دادند و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عبادت بپردازد دل او نمیرد در روزی که دل ها بمیرند.
سوّم:
زیارت امام حسین(علیه السلام) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است و هرکه میل دارد تا ارواح صدوبیست وچهار هزار پیامبر با او دست آشنایی دهند، در این شب، امام حسین(علیه السلام) را زیارت کند.
کم ترین حدّ زیارت آن حضرت آن است که بر بالای بامی برآید و به جانب راست و چپ بنگرد، سپس سر به سوی آسمان بردارد و با این کلمات حضرت را زیارت کند:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّه، السَّلامُ عَلَیک وَ رَحْمَةُ اللّه وَبَرَکاتُهُ.
و هرکس در هر کجا که باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره برای او نوشته شود؛ و ما «زیارت ویژه» این شب را در باب زیارات به خواست خدا ذکر خواهیم کرد.
چهارم:
خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده اند و به منزله زیارت امام زمان (صلوات الله علیه) است:
اللّهُمَّ بِحَقِّ لَیلَتِنا هذِهِ وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِک وَ مَوْعُودِهَا، الَّتِی قَرَنْتَ إِلی فَضْلِها فَضْلاً، فَتَمَّتْ کلِمَتُک صِدْقاً وَ عَدْلاً، لَا مُبَدِّلَ لِکلِماتِک، وَ لَا مُعَقِّبَ لِآیاتِک، نُورُک الْمُتَأَلِّقُ، وَضِیاؤُک الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فِی طَخْیاءِ الدَّیجُورِ، الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ، وَ کرُمَ مَحْتِدُهُ، وَالْمَلائِکةُ شُهَّدُهُ، وَاللّهُ ناصِرُهُ وَ مُؤَیدُهُ، إِذا آنَ مِیعادُهُ، وَالْمَلائِکةُ أَمْدادُهُ، سَیفُ اللّهِ الَّذِی لَا ینْبُو، وَ نُورُهُ الَّذِی لَایخْبُو، وَ ذُو الْحِلْمِ الَّذِی لَایصْبُو، مَدارُ الدَّهْرِ، وَ نَوامِیسُ الْعَصْرِ، وَ وُلاةُ الْأَمْرِ، وَالْمُنَزَّلُ عَلَیهِمْ مَا یتَنَزَّلُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ، وَ أَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، تَراجِمَةُ وَحْیهِ، وَ وُلاةُ أَمْرِهِ وَ نَهْیهِ؛
اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی خاتِمِهِمْ وَ قائِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ. اللّهُمَّ وَ أَدْرِک بِنا أَیامَهُ وَ ظُهُورَهُ وَ قِیامَهُ، وَاجْعَلْنا مِنْ أَنْصارِهِ، وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ، وَاکتُبْنا فِی أَعْوانِهِ وَ خُلَصائِهِ، وَ أَحْینا فِی دَوْلَتِهِ ناعِمِینَ، وَبِصُحْبَتِهِ غانِمِینَ، وَبِحَقِّهِ قائِمِینَ، وَ مِنَ السُّوءِ سالِمِینَ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، وَ صَلَواتُهُ عَلَی سَیدِنا مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیینَ وَالْمُرْسَلِینَ وَ عَلَی أَهْلِ بَیتِهِ الصَّادِقِینَ وَ عِتْرَتِهِ النَّاطِقِینَ، وَالْعَنْ جَمِیعَ الظَّالِمِینَ، وَاحْکمْ بَینَنا وَبَینَهُمْ یا أَحْکمَ الْحاکمِینَ.
پنجم:
شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق(علیه السلام) این دعا را به من آموخت که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:
اللّهُمَّ أَنْتَ الْحَی الْقَیومُ الْعَلِی الْعَظِیمُ الْخالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیی الْمُمِیتُ الْبَدِیءُ الْبَدِیعُ، لَک الْجَلالُ، وَ لَک الْفَضْلُ، وَ لَک الْحَمْدُ، وَ لَک الْمَنُّ، وَ لَک الْجُودُ، وَ لَک الْکرَمُ، وَ لَک الْأَمْرُ، وَ لَک الْمَجْدُ، وَ لَک الشُّکرُ، وَحْدَک لا شَرِیک لَک، یا واحِدُ یا أَحَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یلِدْ وَ لَمْ یولَدْ وَ لَمْ یکنْ لَهُ کفُواً أَحَدٌ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی وَاکفِنِی مَا أَهَمَّنِی وَاقْضِ دَینِی، وَ وَسِّعْ عَلَی فِی رِزْقِی، فَإِنَّک فِی هذِهِ اللَّیلَةِ کلَّ أَمْرٍ حَکیمٍ تَفْرُقُ، وَ مَنْ تَشاءُ مِنْ خَلْقِک تَرْزُقُ، فَارْزُقْنِی وَ أَنْتَ خَیرُ الرَّازِقِینَ، فَإِنَّک قُلْتَ وَ أَنْتَ خَیرُ الْقائِلِینَ النَّاطِقِینَ: «وَ سْئَلُوا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ» فَمِنْ فَضْلِک أَسْأَلُ، وَ إِیاک قَصَدْتُ، وَابْنَ نَبِیک اعْتَمَدْتُ، وَ لَک رَجَوْتُ، فَارْحَمْنِی یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
ششم:
دعایی را بخواند که حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) در این شب می خواند:
اللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیتِک مَا یحُولُ بَینَنا وَبَینَ مَعْصِیتِک، وَ مِنْ طاعَتِک مَا تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَک، وَ مِنَ الْیقِینِ مَا یهُونُ عَلَینا بِهِ مُصِیباتُ الدُّنْیا. اللّهُمَّ أَمْتِعْنا بِأَسْماعِنا وَ أَبْصارِنا وَقُوَّتِنا مَا أَحْییتَنا وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنَّا، وَاجْعَلْ ثارَنا عَلَی مَنْ ظَلَمَنا، وَانْصُرْنا عَلَی مَنْ عادانا، وَ لَا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنا فِی دِینِنا، وَلَا تَجْعَلِ الدُّنْیا أَکبَرَ هَمِّنا وَ لَا مَبْلَغَ عِلْمِنا، وَ لَا تُسَلِّطْ عَلَینا مَنْ لَایرْحَمُنا، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
این دعا، دعای جامع و کاملی است که خواندن آن در اوقات دیگر هم غنیمت است و از کتاب «عوالی اللئالی» چنین روایت شده: که حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) همواره این دعا را می خواند.
هفتم:
بخواند «صلوات هر روز» را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعی] می خواند:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِکةِ...
هشتم:
«دعای کمیل» را بخواند که ورودش در این شب است و این دعا به طور کامل در باب اوّل گذشت.
نهم:
هریک از ذکرهای «سُبْحانَ اللّه» و «الحَمْدُ للّه» و «اللّه أَکْبَر» و «لَا إِلهَ إلَّااللّه» را «صد مرتبه» بگوید تا خدا تعالی همه گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت های دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» از ابو یحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق(علیه السلام) گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان:
در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و چون سلام دادی، بگو «سُبْحانَ اللّهِ»، «سی وسه» مرتبه و «الْحَمْدُ لِلّهِ»، «سی وسه» مرتبه و «اللّهُ أَکْبَرُ»، «سی وچهار» مرتبه؛ سپس بگو:
یا مَنْ إِلَیهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِی الْمُهِمَّاتِ، وَ إِلَیهِ یفْزَعُ الْخَلْقُ فِی الْمُلِمّاتِ، یا عالِمَ الْجَهْرِ وَالْخَفِیاتِ، یا مَنْ لَاتَخْفی عَلَیهِ خَواطِرُ الْأَوْهامِ وَتَصَرُّفُ الْخَطَراتِ، یا رَبَّ الْخَلائِقِ وَالْبَرِیاتِ، یا مَنْ بِیدِهِ مَلَکوتُ الْأَرَضِینَ وَالسَّماواتِ، أَنْتَ اللّهُ لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ، أَمُتُّ إِلَیک بِلا إِلهَ إِلّا أَنْتَ، فَیا لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ اجْعَلْنِی فِی هذِهِ اللَّیلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ إِلَیهِ فَرَحِمْتَهُ، وَ سَمِعْتَ دُعاءَهُ فَأَجَبْتَهُ، وَ عَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَأَقَلْتَهُ، وَ تَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ خَطِیئَتِهِ وَ عَظِیمِ جَرِیرَتِهِ، فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِک مِنْ ذُنُوبِی، وَ لَجَأْتُ إِلَیک فِی سَتْرِ عُیوبِی.
اللّهُمَّ فَجُدْ عَلَی بِکرَمِک وَ فَضْلِک، وَاحْطُطْ خَطایای بِحِلْمِک وَ عَفْوِک، وَ تَغَمَّدْنِی فِی هذِهِ اللَّیلَةِ بِسابِغِ کرامَتِک، وَاجْعَلْنِی فِیها مِنْ أَوْلِیائِک الَّذِینَ اجْتَبَیتَهُمْ لِطاعَتِک، وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِک، وَ جَعَلْتَهُمْ خالِصَتَک وَ صِفْوَتَک؛
اللّهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ، وَ تَوَفَّرَ مِنَ الْخَیراتِ حَظُّهُ، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ، وَ فازَ فَغَنِمَ، وَاکفِنِی شَرَّ مَا أَسْلَفْتُ، وَاعْصِمْنِی مِنَ الازْدِیادِ فِی مَعْصِیتِک، وَ حَبِّبْ إِلَی طاعَتَک وَ مَا یقَرِّبُنِی مِنْک وَیزْلِفُنِی عِنْدَک.
سَیدِی إِلَیک یلْجَأُ الْهارِبُ، وَ مِنْک یلْتَمِسُ الطَّالِبُ، وَ عَلَی کرَمِک یعَوِّلُ الْمُسْتَقِیلُ التَّائِبُ، أَدَّبْتَ عِبادَک بِالتَّکرُّمِ وَ أَنْتَ أَکرَمُ الْأَکرَمِینَ، وَ أَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبادَک وَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ.
اللّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنِی مَا رَجَوْتُ مِنْ کرَمِک، وَ لا تُؤْیسْنِی مِنْ سابِغِ نِعَمِک، وَ لَا تُخَیبْنِی مِنْ جَزِیلِ قِسَمِک فِی هذِهِ اللَّیلَةِ لِأَهْلِ طاعَتِک، وَاجْعَلْنِی فِی جُنَّةٍ مِنْ شِرارِ بَرِیتِک،
رَبِّ إِنْ لَمْ أَکنْ مِنْ أَهْلِ ذلِک فَأَنْتَ أَهْلُ الْکرَمِ وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ؛ وَجُدْ عَلَی بِما أَنْتَ أَهْلُهُ لَابِما أَسْتَحِقُّهُ، فَقَدْ حَسُنَ ظَنِّی بِک، وَ تَحَقَّقَ رَجائِی لَک، وَ عَلِقَتْ نَفْسِی بِکرَمِک فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ، وَ أَکرَمُ الْأَکرَمِینَ.
اللّهُمَّ وَاخْصُصْنِی مِنْ کرَمِک بِجَزِیلِ قِسَمِک، وَ أَعُوذُ بِعَفْوِک مِنْ عُقُوبَتِک، وَاغْفِرْ لِی الذَّنْبَ الَّذِی یحْبِسُ عَلَی الْخُلُقَ، وَیضَیقُ عَلَی الرِّزْقَ حَتَّی أَقُومَ بِصالِحِ رِضاک، وَ أَنْعَمَ بِجَزِیلِ عَطائِک، وَ أَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْمائِک، فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِک، وَ تَعَرَّضْتُ لِکرَمِک، وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِک مِنْ عُقُوبَتِک، وَ بِحِلْمِک مِنْ غَضَبِک، فَجُدْ بِما سَأَلْتُک، وَ أَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْک، أَسْأَلُک بِک لَابِشَیءٍ هُوَ أَعْظَمُ مِنْک.
آنگاه به سجده می روی و می گویی: «یا ربّ: پرودگارا» «بیست مرتبه»، «یا اللّه: خدایا» «هفت مرتبه»، «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ: هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای [بلندمرتبه بزرگ]» «هفت مرتبه»، «مَا شاءَ اللّهُ: خواست، خواست خدا است» «ده مرتبه»، «لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ: نیرویی جز به خدا نیست» «ده مرتبه»؛ پس صلوات می فرستی بر پیامبر و آل او(علیهم السلام) و از خدا حاجت خود را می خواهی،
پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هرآینه خدا(عزّوجلّ) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو می رساند.
یازدهم:
شیخ طوسی و کفعمی فرموده اند: که در این شب این دعا را بخوان:
إِلهِی تَعَرَّضَ لَک فِی هذَا اللَّیلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ قَصَدَک الْقاصِدُونَ، وَ أَمَّلَ فَضْلَک وَ مَعْرُوفَک الطّالِبُونَ، وَ لَک فِی هذَا اللَّیلِ نَفَحاتٌ وَ جَوائِزُ وَ عَطایا وَ مَواهِبُ تَمُنُّ بِها عَلَی مَنْ تَشاءُ مِنْ عِبادِک، وَ تَمْنَعُها مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنایةُ مِنْک، وَها أَنَا ذا عُبَیدُک الْفَقِیرُ إِلَیک الْمُؤَمِّلُ فَضْلَک وَ مَعْرُوفَک، فَإِنْ کنْتَ یا مَوْلای تَفَضَّلْتَ فِی هذِهِ اللَّیلَةِ عَلَی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِک وَعُدْتَ عَلَیهِ بِعائِدَةٍ مِنْ عَطْفِک فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیبِینَ الطَّاهِرِینَ الْخَیرِینَ الْفاضِلِینَ، وَجُدْ عَلَی بِطَوْلِک وَ مَعْرُوفِک یا رَبَّ الْعالَمِینَ، وَ صَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیینَ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً إِنَّ اللّهَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ. اللّهُمَّ إِنِّی أَدْعُوک کما أَمَرْتَ فَاسْتَجِبْ لِی کما وَعَدْتَ إِنَّک لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ.
و این دعایی است که در سحرها در پی «نماز شفع» خوانده می شود.
دوازدهم:
بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد از دعاهای وتر، «دعایی» را که شیخ طوسی و سید ابن طاووس نقل کرده اند بخوان.
سیزدهم:
بنده خداوند سجده ها و دعاهایی را که از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده بجا آورد. از جمله روایتی است که شیخ از حمّاد بن عیسی از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت: امام صادق(علیه السلام) فرمود:
شب نیمه شعبانی فرا رسید، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در آن شب در خانه عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود برای عبادت برخاست، هنگامی که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وی را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگری از همسرانش رفته؛
از جای برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره های زنان رسول خدا جستجو می کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) افتاد که مانند جامه ای بر زمین چسبیده و در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده اش می گوید:
سَجَدَ لَک سَوادِی وَ خَیالِی، وَ آمَنَ بِک فُؤادِی، هذِهِ یدای وَ مَا جَنَیتُهُ عَلَی نَفْسِی، یا عَظِیمُ تُرْجی لِکلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ لِی الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لَایغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِیمُ.
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت می گوید:
أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِک الَّذِی أَضاءَتْ لَهُ السَّماواتُ وَالْأَرَضُونَ، وَانْکشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ، وَ صَلَحَ عَلَیهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِک، وَ مِنْ تَحْوِیلِ عافِیتِک، وَمِنْ زَوالِ نِعْمَتِک. اللّهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْباً تَقِیاً نَقِیاً وَ مِنَ الشِّرْک بَرِیئاً لَاکافِراً وَ لَا شَقِیاً.
سپس دو طرف روی خود را بر خاک نهاد و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرابِ وَ حُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَک.
آنگاه که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) خواست به اطاق برگردد، عایشه با شتاب به جانب بستر خویش رفت و هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به خوابگاه خویش آمد، شنید که عایشه بلند نفس می زند؛ فرمود: این نفس بلند زدن چیست؟ آیا ندانستی که امشب چه شبی است؟ این شب نیمه شعبان است که در آن روزی ها تقسیم می شود و زمان مرگ اشخاص ثبت می گردد و نام کسانی که باید به حج بروند نوشته می شود، به درستی که خدای تعالی می آمرزد از میان خلق خود بیش از عدد موهای بُزهای قبیله کلب را و در این شب خدای تعالی فرشتگان را از عالم بالا به سوی مکه در زمین می فرستد.
چهاردهم:
نماز «جناب جعفر طیار» را بجا آورد، چنان که شیخ از امام رضا(علیه السلام) روایت کرده.
پانزدهم:
نمازهای این شب را بخواند که بسیار است، از جمله نمازی است که ابویحیی صنعانی از امام باقر و امام صادق(علیهماالسلام) روایت کرده و همچنین سی نفر از کسانی که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده اند: که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بخوان به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن «صد مرتبه» سوره «توحید» و چون فارغ شدی بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی إِلَیک فَقِیرٌ، وَ مِنْ عَذابِک خائِفٌ مُسْتَجِیرٌ. اللّهُمَّ لَاتُبَدِّلِ اسْمِی، وَ لَا تُغَیرْجِسْمِی، وَ لَا تَجْهَدْ بَلائِی، وَ لَا تُشْمِتْ بِی أَعْدائِی، أَعُوذُ بِعَفْوِک مِنْ عِقابِک، وَ أَعُوذُ بِرَحْمَتِک مِنْ عَذابِک، وَ أَعُوذُ بِرِضاک مِنْ سَخَطِک، وَ أَعُوذُ بِک مِنْک، جَلَّ ثَناؤُک أَنْتَ کما أَثْنَیتَ عَلَی نَفْسِک وَ فَوْقَ مَا یقُولُ الْقائِلُونَ.
و بدان که برای خواندن «صد رکعت» نماز در این شب به این ترتیب که: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «ده مرتبه»، برتری و مزیت بسیار وارد شده؛ و در اعمال ماه رجب دستورالعمل «شش رکعت» نماز در این شب با سوره های «حمد» و «یس» و «تَبارَک» و سوره «توحید» گذشت.

و آن چند عمل است:
اوّل:
افطار کردن و مستحب است پس از نماز شام افطار کند مگر آنکه ضعف بر او چیره شده باشد یا جمعی جهت افطار منتظر او باشند.
دوّم:
با غذایی پاک و پاکیزه از حرام و شبهه افطار کند و بهتر است با خرمای حلال، روزه خود را بگشاید تا ثواب نمازش چهار صد برابر گردد و به خرما، آب، رطب، شیر، حلوا، نبات، آب گرم، به هر کدام که افطار کند خوب است.
سوّم:
در وقت افطار دعاهای ویژه آن را بخواند، از جمله بگوید:
اللّهُمَّ لَک صُمْتُ، وَ عَلَی رِزْقِک أَفْطَرْتُ، وَ عَلَیک تَوَکلْتُ.
تا خدا ثواب هرکسی را که در این روز روزه داشته به او عطا کند و اگر دعای «اللَّهُمّ ربَّ النّور العظیمِ» را که سیّد و کفعمی روایت کرده اند بخواند فضیلت بسیار یابد؛ و روایت شده: که امیرالمؤمنین(علیه السلام) هرگاه می خواست افطار کند، می گفت:
بِسْمِ اللّهِ، اللّهُمَّ لَک صُمْنا، وَ عَلَی رِزْقِک أَفْطَرْنا، فَتَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّک أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.
چهارم:
در هنگام خوردن لقمه ی اول بگوید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ، یا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، اغْفِرْ لِی.
تا خدا او را بیامرزد.
در روایت آمده: که در پایان هر روز از روزهای ماه رمضان، خدا هزار هزار نفر را از آتش دوزخ آزاد کند، پس از حضرتش بخواه که تو را یکی از آنان قرار دهد.
پنجم:
در وقت افطار سوره «قدر» را بخواند.
ششم:
به هنگام افطار صدقه داده و به روزه داران افطار دهد، هرچند به قدر چند دانه خرما یا جرعه ای آب باشد.
از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده: هرکه روزه داری را افطار دهد همچون پاداش آن روزه دار برایش خواهد بود، بی آنکه از پاداش آن روزه دار چیزی کاسته شود؛ و همچنین برای او خواهد بود همانند آن عمل خوبی که آن افطار کننده به نیروی آن طعام بجا آورد.
آیت الله علاّمه حلی در رساله «سعدیه» از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده: هر مؤمنی در ماه رمضان مؤمن دیگری را به لقمه ای اطعام کند، حق تعالی برای او پاداش کسی را بنویسد که سی بنده مؤمن آزاد کرده و نزد خدا یک دعایش مستجاب شود.
هفتم:
در هر شب خواندن «هزار مرتبه» «انّا انزلناه» وارد است.
هشتم:
در هر شب اگر بتواند «صد مرتبه» سوره «حم دخان» را بخواند.
نهم:
سیّد روایت کرده است: هرکه این دعا را در هر شب ماه رمضان بخواند، گناهان چهل سال او آمرزیده می شود:
اللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمْضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ، وَافْتَرَضْتَ عَلَی عِبادِک فِیهِ الصِّیامَ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنِی حَجَّ بَیتِک الْحَرامِ فِی عامِی هذَا وَ فِی کلِّ عامٍ، وَاغْفِر لِی تِلْک الذُّنُوبَ الْعِظامَ، فَإِنَّهُ لَایغْفِرُها غَیرُک یا رَحْمنُ یا عَلَّامُ.
دهم:
در هر شب پس از مغرب «دعای حج» را بخواند، که بیان آن در بخش اوّل گذشت.
یازدهم:
در هر شب از ماه رمضان «دعای افتتاح» را بخواند.
دوازدهم:
در هر شب این دعا را بخواند:
اللّهُمَّ بِرَحْمَتِک فِی الصَّالِحِینَ فَأَدْخِلْنا، وَ فِی عِلِّیینَ فَارْفَعْنا، وَبِکأْسٍ مِنْ مَعِینٍ مِنْ عَینٍ سَلْسَبِیلٍ فَاسْقِنا، وَ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ بِرَحْمَتِک فَزَوِّجْنا، وَ مِنَ الْوِلْدانِ الْمُخَلَّدِینَ کأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَکنُونٌ فَأَخْدِمْنا، وَ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ وَ لُحُومِ الطَّیرِ فَأَطْعِمْنا، وَ مِنْ ثِیابِ السُّنْدُسِ وَالْحَرِیرِ وَالْإِسْتَبْرَقِ فَأَلْبِسْنا، وَ لَیلَةَ الْقَدْرِ، وَ حَجَّ بَیتِک الْحَرامِ، وَ قَتْلاً فِی سَبِیلِک فَوَفِّقْ لَنا؛
وَصالِحَ الدُّعاءِ وَالْمَسْأَلَةِ فَاسْتَجِبْ لَنا، وَإِذا جَمَعْتَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ یوْمَ الْقِیامَةِ فَارْحَمْنا، وَبَراءَةً مِنَ النَّارِ فَاکتُبْ لَنا، وَ فِی جَهَنَّمَ فَلا تَغُلَّنا، وَ فِی عَذابِک وَ هَوانِک فَلا تَبْتَلِنا، وَ مِنَ الزَّقُّومِ وَالضَّرِیعِ فَلا تُطْعِمْنا، وَ مَعَ الشَّیاطِینِ فَلا تَجْعَلْنا، وَفِی النَّارِ عَلی وُجُوهِنا فَلا تَکبُبْنا، وَ مِنْ ثِیابِ النَّارِ وَ سَرابِیلِ الْقَطِرانِ فَلا تُلْبِسْنا، وَ مِنْ کلِّ سُوءٍ یا لَا إِلهَ إِلّا أَنْتَ بِحَقِّ لَا إِلهَ إِلّا أَنْتَ فَنَجِّنا.
سیزدهم:
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است: در هر شب ماه رمضان می خوانی:
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک أَنْ تَجْعَلَ فِیما تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ فِی الْأَمْرِ الْحَکیمِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لَایرَدُّ وَ لَا یبَدَّلُ أَنْ تَکتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِک الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکورِ سَعْیهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکفَّرِ عَنْ سَیئاتِهِمْ، وَ أَنْ تَجْعَلَ فِیما تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی فِی خَیرٍ وَعافِیةٍ، وَ تُوَسِّعَ فی رِزْقِی، وَ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِهِ لِدِینِک وَ لَا تَسْتَبْدِلْ بِی غَیرِی.
چهاردهم:
در کتاب «انیس الصّالحین» آمده است: که در هر شب از شب های ماه رمضان بخواند:
أَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِک الْکرِیمِ أَنْ ینْقَضِی عَنِّی شَهْرُ رَمَضانَ أَوْ یطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیلَتِی هذِهِ وَ لَک قِبَلِی تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُعَذِّبُنِی عَلَیهِ.
پانزدهم:
شیخ کفعمی در حاشیه «بلدالامین» از سید ابن باقی روایت کرده: که مستحب است در هر شب ماه رمضان دو رکعت نماز خوانده شود، در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «سه مرتبه» و چون سلام داده شد بگوید:
سُبْحانَ مَنْ هُوَ حَفِیظٌ لَایغْفُلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ رَحِیمٌ لَایعْجَلُ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ قائِمٌ لَایسْهُو، سُبْحانَ مَنْ هُوَ دائِمٌ لَایلْهُو.
سپس تسبیحات اربعه [یعنی: سُبْحانَ اللهِ، وَ الْحَمْدُ لِلهِ، وَ لا إلهَ إلاّ اللهُ، وَ اللهُ أکْبَرُ؛ پاک و منزّه است خداوند، و ستایش مختصّ خداست، و معبودی جز خدا نیست، و خداوند بزرگ تر است] را «هفت مرتبه» بگوید، آنگاه بخواند:
سُبْحانَک سُبْحانَک سُبْحانَک! یا عَظِیمُ اغْفِرْ لِی الذَّنْبَ الْعَظِیمَ.
سپس بر پیامبر و آل او(علیهم السلام) «ده مرتبه» صلوات فرستد. کسی که این دو رکعت نماز را بخواند، حق تعالی برای او هفتاد هزار گناه را بیامرزد... تا پایان روایت.
شانزدهم:
روایت شده: که هرکه در هر شب از ماه رمضان سوره «إِنّا فَتَحْنا» را در نماز نافله بخواند، در آن سال از آسیب محفوظ می ماند.
آگاه باش از اعمالی که مستحب است در شب های ماه رمضان انجام شود، هزار رکعت نماز در مجموع این ماه است که استادان و بزرگان علما در کتاب های خود که در زمینه ی فقه یا عبادات نوشته اند به آن اشاره کرده اند. روایات در باب کیفیت انجام دادن آن متفاوت است، آنچه موافق روایت ابن ابی قرّه از امام جواد(علیه السلام) است و شیخ مفید در کتاب «غرّیه و اشراف» آن را اختیار کرده، بلکه مورد اختیار مشهور از علماست، آن است که:
در دهه اول و دوم ماه رمضان، در هر شب «بیست رکعت» خوانده شود، هر «دو رکعت» به یک سلام، به این صورت که «هشت رکعت» آن را پس از نماز مغرب و «دوازده رکعت» دیگر را بعد از نماز عشا انجام دهد و در دهه آخر ماه در هر شب «سی رکعت» بخواند، «هشت رکعت» آن را پس از نماز مغرب و «بیست ودو رکعت» دیگر را بعد از نماز عشا که مجموع این نمازها «هفتصد رکعت» می شود و باقی آن را که «سیصد رکعت» است در شب های قدر بخواند: شب نوزدهم صد رکعت و شب بیست ویکم صد رکعت و شب بیست وسوم نیز صد رکعت که در جمع هزار رکعت می شود.
این هزار رکعت به ترتیب دیگری هم وارد شده است که شرحش در جای دیگر آمده و این مقام گنجایش شرح آن را ندارد و امید است که اهل خیر در اجرای این هزار رکعت مسامحه و سهل انگاری نکنند و خود را از فیض آن بهره مند نمایند. و نیز روایت شده که: پس از هر دو رکعت از نمازهای مستحبی ماه رمضان بخوان:
اللّهُمَّ اجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکیمِ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِک الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکورِ سَعْیهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، وَ أَسْأَلُک أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی فِی طاعَتِک، وَ تُوَسِّعَ لِی فِی رِزْقِی، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

در آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
استهلال [یعنی جستجوی هلال ماه] و بعضی استهلال این ماه را واجب دانسته اند.
دوّم:
چون هلال را دید، به هلال اشاره نکند، بلکه رو به قبله کرده و دست ها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب کرده و بگوید:
رَبِّی وَرَبُّک اللّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ. اللّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَینا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ إِلی مَا تُحِبُّ وَتَرْضی. اللّهُمَّ بارِک لَنا فِی شَهْرِنا هذَا، وَارْزُقْنا خَیرَهُ وَعَوْنَهُ، وَاصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلاءَهُ وَفِتْنَتَهُ.
و روایت شده: زمانی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) هلال ماه رمضان را می دید، روی شریفش را به جانب قبله می گرداند و می گفت:
اللّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَینا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْعافِیةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ الْأَسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْقِیامِ وَتِلاوَةِ الْقُرْآنِ. اللّهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِیهِ حَتَّی ینْقَضِی عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا.
و از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده: هلال را دیدی بگو:
اللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرضْتَ عَلَینا صِیامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدی لِلنّاسِ وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ. اللّهُمَّ أَعِنَّا عَلَی صِیامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِیهِ، وَسَلِّمْنا مِنْهُ، وَسَلِّمْهُ لَنا فِی یسْرٍ مِنْک وَعافِیةٍ، إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، یا رَحْمنُ یا رَحِیمُ.
سوم:
«دعای چهل وسوم صحیفه کامله سجادیه» را در هنگام دیدن هلال بخواند.
سید ابن طاووس روایت کرده: روزی حضرت سجّاد(علیه السلام) در راهی می گذشت که به هلال ماه رمضان نظر کرد، پس ایستاد و گفت:
أَیهَا الْخَلْقُ الْمُطِیعُ، الدَّائِبُ السَّرِیعُ، الْمُتَرَدِّدُ فِی مَنازِلِ التَّقْدِیرِ، الْمُتَصَرِّفُ فِی فَلَک التَّدْبِیرِ، آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِک الظُّلَمَ، وَأَوْضَحَ بِک الْبُهَمَ، وَجَعَلَک آیةً مِنْ آیاتِ مُلْکهِ، وَعَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ، فَحَدَّ بِک الزَّمانَ، وَامْتَهَنَک بِالْکمالِ وَالنُّقْصانِ، وَالطُّلُوعِ وَالْأُفُولِ وَالْإِنارَةِ وَالْکسُوفِ فِی کلِّ ذلِک أَنْتَ لَهُ مُطِیعٌ، وَ إِلی إِرادَتِهِ سَرِیعٌ، سُبْحانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِک! وَأَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِی شَأْنِک! جَعَلَک مِفْتاحَ شَهْرٍ حادِثٍ لِأَمْرٍ حادِثٍ؛
فَأَسْأَلُ اللّهَ رَبِّی وَرَبَّک، وَخالِقِی وَخالِقَک، وَمُقَدِّرِی وَمُقَدِّرَک، وَمُصَوِّرِی وَمُصَوِّرَک؛ أَنْ یصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ یجْعَلَک هِلالَ بَرَکةٍ لَاتَمْحَقُهَا الْأَیامُ، وَطَهارَةٍ لَاتُدَنِّسُهَا الْآثامُ، هِلالَ أَمْنٍ مِنَ الْآفاتِ، وَسَلامَةٍ مِنَ السَّیئاتِ، هِلالَ سَعْدٍ لَانَحْسَ فِیهِ، وَیمْنٍ لَانَکدَ مَعَهُ، وَیسْرٍ لَایمازِجُهُ عُسْرٌ، وَخیرٍ لَا یشُوبُهُ شَرٌّ، هِلالَ أَمْنٍ وَإِیمانٍ، وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسانٍ، وَسَلامَةٍ وَ إِسْلامٍ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا مِنْ أَرْضی مَنْ طَلَعَ عَلَیهِ؛ وَأَزْکی مَنْ نَظَرَ إِلَیهِ، وَأَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَک فِیهِ، وَوَفِّقْنَا اللّهُمَّ فِیهِ لِلطَّاعَةِ وَالتَّوْبَةِ، وَاعْصِمْنا فِیهِ مِنَ الْآثامِ وَالْحَوْبَةِ، وَأَوْزِعْنا فِیهِ شُکرَ النِّعْمَةِ، وَأَلْبِسْنا فِیهِ جُنَنَ الْعافِیةِ، وَأَتْمِمْ عَلَینا بِاسْتِکمالِ طاعَتِک فِیهِ الْمِنَّةَ، إِنَّک أَنْتَ الْمَنّانُ الْحَمِیدُ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّیبِینَ، وَاجْعَلْ لَنا فِیهِ عَوْناً مِنْک عَلَی مَا نَدَبْتَنا إِلَیهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طاعَتِک وَتَقَبَّلْها إِنَّک الْأَکرَمُ مِنْ کلِّ کرِیمٍ، وَالْأَرْحَمُ مِنْ کلِّ رَحِیمٍ، آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.
چهارم:
با همسر خویش نزدیکی کند و این عمل از ویژگی های این ماه است وگرنه نزدیکی با همسر در شب اول ماه های دیگر مکروه است.
پنجم:
غسل شب اول ماه را انجام دهد. روایت شده: هرکه در شب اول ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان آینده بدنش دچار خارش نشود.
ششم:
اگر بتواند در نهر جاری غسل کند و سی کف آب بر سر بریزد که تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوی باشد.
هفتم:
قبر مطهر امام حسین(علیه السلام) را زیارت کند تا گناهانش ریخته و ثواب حاجیان و اهل عمره آن سال را به دست آورد.
هشتم:
از این شب خواندن «هزار رکعت نماز این ماه» را که در پایان بخش دوّم بیان شد شروع کند.
نهم:
در این شب دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» را بخواند و از خدا درخواست کند که او را کفایت نماید و از آنچه از دردها می ترسد حفظ کند.
دهم:
دعای «اللّهُمَّ إِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَکَ» را که در اعمال «شب آخر ماه شعبان» گذشت بخواند.
یازدهم:
پس از نماز مغرب دست ها را بلند کند و این دعا را که از امام جواد(علیه السلام) وارد شده و در کتاب «اقبال» آمده بخواند:
اللّهُمَّ یا مَنْ یمْلِک التَّدْبِیرَ وَهُوَ عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، یا مَنْ یعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْینِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّمِیرُ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ. اللّهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَوی فَعَمِلَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِی فَکسِلَ، وَلَا مِمَّنْ هُوَ عَلَی غَیرِ عَمَلٍ یتَّکلُ.
اللّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ، وَأَعِنّا عَلَی مَا افْتَرَضْتَ عَلَینا مِنَ الْعَمَلِ، حَتّی ینْقَضِی عَنَّا شَهْرُک هذَا وَقَدْ أَدَّینا مَفْرُوضَک فِیهِ عَلَینا. اللّهُمَّ أَعِنّا عَلَی صِیامِهِ، وَوَفِّقْنا لِقِیامِهِ، وَنَشِّطْنا فِیهِ لِلصَّلاةِ، وَلَا تَحْجُبْنا مِنَ الْقِراءَةِ، وَسَهِّلْ لَنا فِیهِ إِیتاءَ الزَّکاةِ. اللّهُمَّ لَاتُسَلِّطْ عَلَینا وَصَباً وَلَا تَعَباً وَلَا سَقَماً وَلَا عَطَباً؛
اللّهُمَّ ارْزُقْنا الْإِفْطارَ مِنْ رِزْقِک الْحَلالِ. اللّهُمَّ سَهِّلْ لَنا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِک، وَیسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِک، وَاجْعَلْهُ حَلالاً طَیباً نَقِیاً مِنَ الْآثامِ، خالِصاً مِنَ الْآصارِ وَالْأَجْرامِ.
اللّهُمَّ لَاتُطْعِمْنا إِلّا طَیباً غَیرَ خَبِیثٍ وَلَا حَرامٍ، وَاجْعَلْ رِزْقَک لَنا حَلالاً لَایشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا أَسْقامٌ، یا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ، یا مُتَفَضِّلاً عَلَی عِبادِهِ بِالْإِحْسانِ، یا مَنْ هُوَ عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، وَبِکلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ، أَلْهِمْنا ذِکرَک، وَجَنِّبْنا عُسْرَک، وَأَنِلْنا یسْرَک، وَاهْدِنا لِلرَّشادِ، وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ، وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلایا، وَصُنَّا مِنَ الْأَوْزارِ وَالْخَطایا؛
یا مَنْ لَایغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیرُهُ، وَلا یکشِفُ السُّوءَ إِلّا هُوَ، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ وَ أَکرَمَ الْأَکرَمِینَ؛ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ الطَّیبِینَ، وَاجْعَلْ صِیامَنا مَقْبُولاً، وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْوی مَوْصُولاً، وَکذلِک فَاجْعَلْ سَعْینا مَشْکوراً، وَقِیامَنا مَبْرُوراً، وَقُرْآنَنا مَرْفُوعاً، وَدُعاءَنا مَسْمُوعاً، وَاهْدِنا لِلْحُسْنی، وَجَنِّبْنا الْعُسْری، وَیسِّرْنا لِلْیسْری؛
وَأَعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ، وَضاعِفْ لَنَا الْحَسَناتِ، وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ، وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ، وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئاتِ، وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّیئاتِ، وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلِینَ الْفَائِزِینَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ، حَتَّی ینْقَضِی شَهْرُ رَمَضانَ عَنَّا وَقَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیامَنا وَقِیامَنا، وَزَکیتَ فِیهِ أَعْمالَنا، وَغَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنا، وَأَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کلِّ خَیرٍ نَصِیبَنا، فَإِنَّک الْإِلهُ الْمُجِیبُ، وَالرَّبُّ الْقَرِیبُ، وَأَنْتَ بِکلِّ شَیءٍ مُحِیطٌ.
دوازدهم:
در این شب دعای روایت شده از امام صادق(علیه السلام) را که در کتاب «اقبال» آمده بخواند:
اللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ، مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ، هذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَأَنْزَلْتَ فِیهِ آیاتٍ بَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ. اللّهُمَّ ارْزُقْنا صِیامَهُ، وَأَعِنَّا عَلَی قِیامِهِ.
اللّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنا، وَسَلِّمْنا فِیهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یسْرٍ مِنْک وَمُعافاةٍ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفِیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکیمِ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لَایرَدُّ وَلَا یبَدَّلُ أَنْ تَکتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِک الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکورِ سَعْیهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکفَّرِ عَنْهُمْ سَیئاتُهُمْ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی، وَتُوَسِّعَ عَلَی مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.
سیزدهم:
«دعای چهل وچهارم» صحیفه کامله سجادیه را بخواند.
چهاردهم:
بخواند دعای: «اللّهُمَّ إِنَّ هذَا شَهْرُ رَمَضانَ. .. إلی آخره» را که سید در کتاب «اقبال» نوشته و دعایی بسیار طولانی است.
پانزدهم:
بخواند:
اللّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضانَ. اللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ. اللّهُمَّ فَبارِک لَنا فِی شَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَی صِیامِهِ وَصَلَواتِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا.
روایت شده رسول خدا(صلی الله علیه وآله) وقتی ماه رمضان می رسید این دعا را می خواند.
شانزدهم:
و نیز روایت شده که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در شب اول ماه رمضان این دعا را می خواند:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَکرَمَنا بِک أَیهَا الشَّهْرُ الْمُبارَک. اللّهُمَّ فَقَوِّنا عَلَی صِیامِنا وَقِیامِنا، وَثَبِّتْ أَقْدامَنا، وَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ. اللّهُمَّ أَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَک، وَأَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَک، وَأَنْتَ الْعَزِیزُ فَلا یعِزُّک شَیءٌ، وَأَنْتَ الْغَنِی وَأَنَا الْفَقِیرُ، وَأَنْتَ الْمَوْلی وَأَنَا الْعَبْدُ، وَأَنْتَ الْغَفُورُ وَأَنَا الْمُذْنِبُ، وَأَنْتَ الرَّحِیمُ وَأَنَا الْمُخْطِئُ، وَأَنْتَ الْخالِقُ وَأَنَا الْمَخْلُوقُ، وَأَنْتَ الْحَی وَأَنَا الْمَیتُ، أَسْأَلُک بِرَحْمَتِک أَنْ تَغْفِرَ لِی وَتَرْحَمَنِی وَتَجاوَزَ عَنِّی إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
هفدهم:
در باب اوّل بیان استحباب خواندن «دعای جوشن کبیر» در آغاز ماه گذشت.
هجدهم:
«دعای حج» را که در اول ماه گذشت بخواند.
نوزدهم:
هنگامی که ماه رمضان شروع می شود بسیار خواندن قرآن شایسته است و روایت شده که امام صادق(علیه السلام) پیش از تلاوت قرآن این دعا را می خواند:
اللّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّ هذَا کتابُک الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِک عَلَی رَسُولِک مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَکلامُک النَّاطِقُ عَلَی لِسانِ نَبِیک جَعَلْتَهُ هادِیاً مِنْک إِلی خَلْقِک، وَحَبْلاً مُتَّصِلاً فِیما بَینَک وَبَینَ عِبادِک.
اللّهُمَّ إِنِّی نَشَرْتُ عَهْدَک وَکتابَک، اللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ عِبادَةً، وَقِراءَتِی فِیهِ فِکراً، وَفِکرِی فِیهِ اعْتِباراً، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ اتَّعَظَ بِبَیانِ مَواعِظِک فِیهِ، وَاجْتَنَبَ مَعاصِیک، وَلَا تَطْبَعْ عِنْدَ قِراءَتِی عَلَی سَمْعِی، وَلَا تَجْعَلْ عَلَی بَصَرِی غِشاوَةً، وَلَا تَجْعَلْ قِراءَتِی قِراءَةً لَاتَدَ بُّرَ فِیها، بَلِ اجْعَلْنِی أَتَدَبَّرُ آیاتِهِ وَأَحْکامَهُ آخِذاً بِشَرایعِ دِینِک، وَلَا تَجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ غَفْلَةً، وَلَا قِراءَتِی هَذَراً، إِنَّک أَنْتَ الرَّؤُوفُ الرَّحِیمُ.
پس از قرائت قرآن مجید این دعا را می خواند:
اللّهُمَّ إِنِّی قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَیتَ مِنْ کتابِک الَّذِی أَنْزَلْتَهُ عَلَی نَبِیک الصَّادِقِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، فَلَک الْحَمْدُ رَبَّنا. اللّهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یحِلُّ حَلالَهُ، وَیحَرِّمُ حَرامَهُ، وَیؤْمِنُ بِمُحْکمِهِ وَمُتَشابِهِهِ، وَاجْعَلْهُ لِی أُنْساً فِی قَبْرِی، وَأُنْساً فِی حَشْرِی، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ تُرْقِیهِ بِکلِّ آیةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فِی أَعْلَی عِلِّیینَ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.