و من خطبة له عليه‌السلام يعظم اللّه سبحانه و يذكر القرآن و النبي و يعظ الناس
133 و از خطبه‌هاى آن حضرت است

عظمة اللّه تعالى

وَ اِنْقَادَتْ لَهُ اَلدُّنْيَا وَ اَلْآخِرَةُ بِأَزِمَّتِهَا
دنيا و آخرت او را فرمانبردار است، و سر رشتۀ آن دو به دست پروردگار است

وَ قَذَفَتْ إِلَيْهِ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرَضُونَ مَقَالِيدَهَا
آسمانها و زمينها كليدهاى خويش بدو سپردند

وَ سَجَدَتْ لَهُ بِالْغُدُوِّ وَ اَلْآصَالِ اَلْأَشْجَارُ اَلنَّاضِرَةُ
و درختان شاداب سبز فام، هر بام و شام به درگاه او نماز بردند

وَ قَدَحَتْ لَهُ مِنْ قُضْبَانِهَا اَلنِّيرَانَ اَلْمُضِيئَةَ
از شاخه‌هاى سبز خود آتش سرخ افروختند و به فرمانش ميوه‌هاى رسيده

وَ آتَتْ أُكُلَهَا بِكَلِمَاتِهِ اَلثِّمَارُ اَلْيَانِعَةُ
روزى و خوردنى اندوختند

القرآن منها وَ كِتَابُ اَللَّهِ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ
و از اين خطبه است: كتاب خدا در دسترس شماست

نَاطِقٌ لاَ يَعْيَا لِسَانُهُ
زبان آن كند نيست، گوياست

وَ بَيْتٌ لاَ تُهْدَمُ أَرْكَانُهُ
خانه‌اى است كه پايه‌هايش ويران نشود

وَ عِزٌّ لاَ تُهْزَمُ أَعْوَانُهُ
و صاحب عزّتى است كه يارانش را هزيمت نبود

رسول اللّه منها أَرْسَلَهُ عَلَى حِينِ فَتْرَةٍ مِنَ اَلرُّسُلِ
و از اين خطبه است: او را هنگامى فرستاد كه پيامبران نبودند

وَ تَنَازُعٍ مِنَ اَلْأَلْسُنِ
و مردم در كار دين گونه گونه راه مى‌پيمودند .

فَقَفَّى بِهِ اَلرُّسُلَ وَ خَتَمَ بِهِ اَلْوَحْيَ
پس او را در پى پيامبران فرستاد، و بدو مهر ختم بر صحيفۀ وحى نهاد

فَجَاهَدَ فِي اَللَّهِ اَلْمُدْبِرِينَ عَنْهُ وَ اَلْعَادِلِينَ بِهِ
او براى رضاى خدا جهاد كرد، با پشت به خدا كردگان، و مشركان از فطرت برگشتگان

الدنيا منها وَ إِنَّمَا اَلدُّنْيَا مُنْتَهَى بَصَرِ اَلْأَعْمَى لاَ يُبْصِرُ مِمَّا وَرَاءَهَا شَيْئاً
و از اين خطبه است: همانا، دنيا نهايت ديدگاه كسى است كه ديده‌اش كور است، و از ديدن جز دنيا محجور

وَ اَلْبَصِيرُ يَنْفُذُهَا بَصَرُهُ وَ يَعْلَمُ أَنَّ اَلدَّارَ وَرَاءَهَا
و آن كه بيناست نگاهش از دنيا بگذرد و از پس آن خانۀ آخرت را نگرد

فَالْبَصِيرُ مِنْهَا شَاخِصٌ
پس بينا از دنيا رخت بردارد

وَ اَلْأَعْمَى إِلَيْهَا شَاخِصٌ
و نابينا رخت خويش در آن گذارد

وَ اَلْبَصِيرُ مِنْهَا مُتَزَوِّدٌ
بينا از دنيا توشه گيرد

وَ اَلْأَعْمَى لَهَا مُتَزَوِّدٌ
و نابينا براى دنيا توشه فراهم آرد

عظة الناس منها وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ وَ يَكَادُ صَاحِبُهُ يَشْبَعُ مِنْهُ وَ يَمَلُّهُ إِلاَّ اَلْحَيَاةَ فَإِنَّهُ لاَ يَجِدُ فِي اَلْمَوْتِ رَاحَةً
و از اين خطبه است: و بدانيد كه هيچ چيز نيست، جز كه دارنده‌اش از آن سير شود و از داشتن آن دلگير، مگر زندگى كه بر آن چيزى نگزيند چه در مرگ آسايشى نبيند.

وَ إِنَّمَا ذَلِكَ بِمَنْزِلَةِ اَلْحِكْمَةِ اَلَّتِي هِيَ حَيَاةٌ لِلْقَلْبِ اَلْمَيِّتِ
و آن همانند سخن حكمت است كه حيات دل مرده است و داروى جان افسرده .

وَ بَصَرٌ لِلْعَيْنِ اَلْعَمْيَاءِ
چشم كور را بينايى است

وَ سَمْعٌ لِلْأُذُنِ اَلصَّمَّاءِ
و گوش كر را موجب شنوايى

وَ رِيٌّ لِلظَّمْآنِ
سيراب كنندۀ تشنۀ حقيقت است

وَ فِيهَا اَلْغِنَى كُلُّهُ وَ اَلسَّلاَمَةُ
و در آن همۀ بى‌نيازى و سلامت ،

كِتَابُ اَللَّهِ تُبْصِرُونَ بِهِ وَ تَنْطِقُونَ بِهِ وَ تَسْمَعُونَ بِهِ
كتاب خدا كه: بدان راه حق را مى‌بينيد، و بدان از حق سخن مى‌گوييد، و بدان حق را مى‌شنويد

وَ يَنْطِقُ بَعْضُهُ بِبَعْضٍ
بعض آن بعض ديگر را تفسير كند

وَ يَشْهَدُ بَعْضُهُ عَلَى بَعْضٍ
و پاره‌اى بر پارۀ ديگر گواهى دهد

وَ لاَ يَخْتَلِفُ فِي اَللَّهِ
همۀ آيه‌هايش، خدا را يكسان شناساند

وَ لاَ يُخَالِفُ بِصَاحِبِهِ عَنِ اَللَّهِ
و آن را كه همراهش شد، از خدا برنگرداند

قَدِ اِصْطَلَحْتُمْ عَلَى اَلْغِلِّ فِيمَا بَيْنَكُمْ
شما كين يكديگر را در دل مى‌داريد، و با هم ساخته‌ايد و خود را دوست هم مى‌شماريد

وَ نَبَتَ اَلْمَرْعَى عَلَى دِمَنِكُمْ
همچون سبزۀ پارگين درون سو گنده، و برون‌سو رنگين ،

وَ تَصَافَيْتُمْ عَلَى حُبِّ اَلْآمَالِ
در دوستى آرزوها همرنگيد

وَ تَعَادَيْتُمْ فِي كَسْبِ اَلْأَمْوَالِ
و در به دست آوردن مال با هم در جنگ

لَقَدِ اِسْتَهَامَ بِكُمُ اَلْخَبِيثُ وَ تَاهَ بِكُمُ اَلْغُرُورُ
شيطان فريفته‌تان ساخته است، و غرور شما را به سرگردانى در انداخته

وَ اَللَّهُ اَلْمُسْتَعَانُ عَلَى نَفْسِي وَ أَنْفُسِكُمْ
در اين پيكار كه بر پاست خداوند يارى خواستۀ من و شماست

«نهج البلاغه»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir