و من خطبة له عليه‌السلام و تشتمل على قدم الخالق و عظم مخلوقاته و يختمها بالوعظ
خدا شناسى

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِ رُؤْيَةٍ
سپاس خداوندى را، كه بى آن كه ديده شود شناخته شده

وَ اَلْخَالِقِ مِنْ غَيْرِ رَوِيَّةٍ
و بى آنكه انديشه‌اى به كار گيرد آفريننده است

اَلَّذِي لَمْ يَزَلْ قَائِماً دَائِماً
خدايى كه هميشه بوده و تا ابد خواهد بود

إِذْ لاَ سَمَاءٌ ذَاتُ أَبْرَاجٍ
آنجا كه نه از آسمان داراى برج‌هاى زيبا خبرى بود

وَ لاَ حُجُبٌ ذَاتُ إِرْتَاجٍ
و نه از پرده‌هاى فرو افتاده اثرى به چشم مى‌خورد

وَ لاَ لَيْلٌ دَاجٍ
نه شبى تاريك

وَ لاَ بَحْرٌ سَاجٍ
و نه دريايى آرام

وَ لاَ جَبَلٌ ذُو فِجَاجٍ
نه كوهى با راه‌هاى گشوده

وَ لاَ فَجٌّ ذُو اِعْوِجَاجٍ
نه درّه‌اى پر پيچ و خم

وَ لاَ أَرْضٌ ذَاتُ مِهَادٍ
نه زمين گسترده

وَ لاَ خَلْقٌ ذُو اِعْتِمَادٍ
و نه آفريده‌هاى پراكنده وجود داشت

ذَلِكَ مُبْتَدِعُ اَلْخَلْقِ وَ وَارِثُهُ
خدا پديد آورندۀ پديده‌ها و وارث همگان است

وَ إِلَهُ اَلْخَلْقِ وَ رَازِقُهُ
خداى آنان و روزى دهنده ايشان است

وَ اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ دَائِبَانِ فِي مَرْضَاتِهِ
آفتاب و ماه به رضايت او مى‌گردند

يُبْلِيَانِ كُلَّ جَدِيدٍ
كه هر تازه‌اى را كهنه

وَ يُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِيدٍ
و هر دورى را نزديك مى‌گردانند

قَسَمَ أَرْزَاقَهُمْ
خدا، روزى مخلوقات را تقسيم كرد

وَ أَحْصَى آثَارَهُمْ وَ أَعْمَالَهُمْ
و كردار و رفتارشان را بر شمرد

وَ عَدَدَ أَنْفُسِهِمْ
از نفس‌ها كه مى‌زنند

وَ خَائِنَةَ أَعْيُنِهِمْ
و نگاه‌هاى دزديده كه دارند

وَ مَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ مِنَ اَلضَّمِيرِ
و رازهايى كه در سينه‌ها پنهان كردند

وَ مُسْتَقَرَّهُمْ وَ مُسْتَوْدَعَهُمْ مِنَ اَلْأَرْحَامِ
و جايگاه پديده‌ها را در شكم مادران

وَ اَلظُّهُورِ إِلَى أَنْ تَتَنَاهَى بِهِمُ اَلْغَايَاتُ
و پشت پدران تا روز تولد و سر آمد زندگى و مرگ، همه را مى‌داند

هُوَ اَلَّذِي اِشْتَدَّتْ نِقْمَتُهُ عَلَى أَعْدَائِهِ فِي سَعَةِ رَحْمَتِهِ
اوست خدايى كه با همۀ وسعتى كه رحمتش دارد، كيفرش بر دشمنان سخت است

وَ اِتَّسَعَتْ رَحْمَتُهُ لِأَوْلِيَائِهِ فِي شِدَّةِ نِقْمَتِهِ
و با سختگيرى كه دارد، رحمتش همۀ دوستان را فرا گرفته است

قَاهِرُ مَنْ عَازَّهُ
هر كس كه با او به مبارزه بر خيزد بر او غلبه مى‌كند

وَ مُدَمِّرُ مَنْ شَاقَّهُ
و هر كس دشمنى ورزد هلاكش مى‌سازد

وَ مُذِلُّ مَنْ نَاوَاهُ
هر كس با او كينه و دشمنى ورزد تيره روزش كند

وَ غَالِبُ مَنْ عَادَاهُ
و بر دشمنانش پيروز است

مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ كَفَاهُ
هر كس به او توكّل نمايد او را كفايت كند

وَ مَنْ سَأَلَهُ أَعْطَاهُ
و هر كس از او بخواهد، مى‌پردازد

وَ مَنْ أَقْرَضَهُ قَضَاهُ
و هر كس براى خدا به محتاجان قرض دهد وامش را بپردازد

وَ مَنْ شَكَرَهُ جَزَاهُ
و هر كه او را سپاس گويد، پاداش نيكو دهد

عِبَادَ اَللَّهِ
بندگان خدا

زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا
خود را بسنجيد قبل از آن كه مورد سنجش قرار گيريد

وَ حَاسِبُوهَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تُحَاسَبُوا
پيش از آن كه حسابتان را برسند حساب خود را برسيد

وَ تَنَفَّسُوا قَبْلَ ضِيقِ اَلْخِنَاقِ
و پيش از آن كه راه گلو گرفته شود نفس راحت بكشيد

وَ اِنْقَادُوا قَبْلَ عُنْفِ اَلسِّيَاقِ
و پيش از آن كه با زور شما را به اطاعت وادارند، فرمانبردار باشيد

وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ لَمْ يُعَنْ عَلَى نَفْسِهِ حَتَّى يَكُونَ لَهُ مِنْهَا وَاعِظٌ وَ زَاجِرٌ
بدانيد همانا آن كس كه خود را يارى نكند و پند دهنده و هشدار دهنده خويش نباشد

لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْ غَيْرِهَا لاَ زَاجِرٌ وَ لاَ وَاعِظٌ
ديگرى هشدار دهنده و پند دهندۀ او نخواهد بود

«نهج البلاغه»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir